Máy Thủy Bình | Máy Thủy Chuẩn
Trong ngành đo đạc trắc địa, Máy thủy bình hay còn gọi là Máy thủy chuẩn là thiết bị không thể thiếu. Dường như nó là linh hồn của người làm đo đạc trắc địa. Làm sao để bạn có thể có mốc cùng cao độ trong một công trình nếu không dùng Máy thủy bình. Có thể có những thiết bị khác có cùng chức năng như máy kinh vĩ chẳng hạn. Tuy nhiên, Máy thủy chuẩn là đơn giản mà hiệu quả nhất. Bên cạnh đó, giá thành để trang bị một Máy thủy bình tương đối dễ chịu.
Hoạt động của Máy thủy bình như thế nào?
- Bên trong ống kính ngắm của Máy thủy chuẩn đã được vạch sẵn 2 dây tóc màu đen: 1 dây đứng 90o và 1 dây ngang 0o. Dây tóc ngang có 1 dây chính và 1 dây phụ ở phía trên dây chính. Người dùng chỉ cần cân chỉnh máy theo bọt thủy chính xác trước khi ngắm. Sau đó, nhìn qua ống kính tới thước mia có người khác đang cầm đứng tại vị trí cần lấy cao độ. Dây tóc ngang hiện ra ở số nào trên thước mia và ghi nhận lại. Người cầm mia đi đến những vị trí khác và người ngắm Máy thủy bình cũng làm tương tự. Từ đó so sánh các cao độ với nhau để biết chênh lệch giữa các mốc.
- Ví dụ: bạn đã có mốc 1m trong công trường. Từ đó, bạn muốn triển khai nhiều mốc khác cùng cao độ 1m. Thật đơn giản! Lắp đặt Máy thủy chuẩn ở vị trí thuận tiện để có thể quan sát được các mốc cần triển khai. Chỉ cần cầm thước mia tới vị trí mốc chuẩn 1m. Ngắm qua máy và đọc mia tại vị trí đó. Sau đó, di chuyển mia tới các mốc cần chuyển cốt và đọc mia. Từ các con số đọc được, người dùng sẽ biết đánh dấu chính xác cao độ các mốc cần chuyển. Đương nhiên, các mốc mới sẽ có cùng cao độ 1m với cốt chuẩn.
Còn dây tóc đứng thì dùng làm gì?
- Dây tóc đứng của Máy thủy bình tự động, sau khi cố định trên chân máy thủy bình và đã cân máy chuẩn bằng bọt thủy trên máy thì dây tóc đứng đương nhiên là 90o so với mặt nước biển. Dây tóc đứng dùng để căn những chi tiết cần độ đứng thẳng tuyệt đối. Thông qua ống ngắm, xoay máy làm sao để dây tóc đứng trùng lên chi tiết cần lắp đặt đứng thẳng tuyệt đối. Nếu chưa trùng thì điều chỉnh độ nghiêng của chi tiết đó sao cho trùng với dây tóc đứng.
- Ví dụ: Khi bạn cần lắp đặt khung cửa để cạnh đứng là thẳng tuyệt đối. Bạn sẽ dùng dây tóc đứng để làm việc này. Thật quá đơn giản phải không?
Cấu tạo của Máy thủy bình như thế nào?
- Hiện nay, các máy thủy chuẩn được thiết kế cân bằng tự động. Nghĩa là sau khi lắp đặt máy chuẩn theo bọt thủy thì dây tóc ngang mặc nhiên là 0o. Vỏ máy có thể bằng hợp kim hoặc bằng nhựa nhưng đa phần là làm từ hợp kim để đảm bảo độ bền. Bên trong Máy thủy bình có 1 bộ phận quả lắc theo trọng trường Trái Đất. Bộ phận này được treo trên 2 dây kim loại mảnh. Làm nhiệm vụ cân bằng tự động.
- Một bộ phận khác quan trọng tương đương là hệ thống ống ngắm. Đây là một hệ thống thấu kính sáng rõ, trong suốt để phóng đại khả năng nhìn của mắt. Hệ thống thấu kính này có thể được điều chỉnh tiêu cự dễ dàng để nhìn rõ con số trên thước mia. Tùy theo thiết kế của từng model mà độ phóng đại có thể là 20X, 24X, 28X hoặc 32X.
Chức năng của Máy thủy chuẩn là gì?
Máy có 2 chức năng chính: Cân bằng cao độ bằng dây tóc ngang hoặc căn các chi tiết đứng thẳng tuyệt đối bằng dây tóc đứng. Chức năng khác của Máy thủy bình tự động là đo khoảng cách từ tâm máy tới vị trí đặt thước mia.
Cách đo khoảng cách bằng Máy thủy bình như thế nào?
- Theo bộ máy bao giờ cũng có 1 quả dọi. Lắp quả dọi vào giữa 3 chân của chân máy thủy bình để kim quả dọi trùng với mốc tọa độ có sẵn trên mặt sàn.
- Người cầm thước mia tới vị trí cần đo khoảng cách từ mốc tới vị trí đó. Thông qua ống ngắm, đọc số đo trên mia giữa dây tóc ngang chính và dây tóc ngang phụ phía trên. Con số khoảng cách đọc được giữa 2 dây tóc ngang, cứ 1cm trên thước mia tương ứng với 1m ngoài thực địa. Quá dễ phải không?
Đặc điểm nổi bật của Máy thủy bình tự động :
- Ống kính sáng rõ. Giúp người dùng ngắm được xa. Độ phóng đại lên đến 32X. Trong ống kính ngắm, ngoài dây tóc đứng và dây tóc ngang còn có dây tóc “góc tang” nằm nghiêng.
- Vỏ máy được chế tạo bằng hợp kim chắc chắn, nhẹ. Người dùng dễ dàng di chuyển giữa các vị trí trong công trình. Gọn gàng khi cất giữ.
- Núm vặn chỉnh xoay máy êm ái, nhẹ nhàng. Người dùng sẽ cảm thấy thoải mái và tự tin trong thao tác. Đặc biệt, nhanh chóng lấy được tiêu điểm trên thước mia.
