Tai nạn điện luôn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm khó lường đến tính mạng và tài sản. Từ những vụ cháy nổ kinh hoàng cho đến những trường hợp tử vong thương tâm, tất cả đều bắt nguồn từ những sai sót trong việc tuân thủ các nguyên tắc an toàn điện.
Hiểu rõ các nguyên nhân gây ra tai nạn điện là bước đầu tiên để có biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Hãy cùng TKTech tìm hiểu những nguyên nhân gây tai nạn điện, qua đó nâng cao ý thức trách nhiệm với bản thân và cộng đồng trong việc ngăn ngừa nguy cơ tai nạn điện.
Tai nạn điện là gì?
Tai nạn điện là hiện tượng nguy hiểm xảy ra khi dòng điện tác động trực tiếp lên cơ thể người, gây ra những tổn thương nghiêm trọng tới các bộ phận và chức năng sống còn. Trong trường hợp khắc nghiệt, tai nạn điện thậm chí có thể dẫn đến tử vong, để lại những hậu quả đau thương khôn lường.
Mức độ nguy hiểm của tai nạn điện phụ thuộc vào cường độ dòng điện cũng như khoảng thời gian mà dòng điện này chạy qua cơ thể con người. Khi cường độ và thời gian tiếp xúc càng cao, nguy cơ gây chấn thương, bỏng nặng và tử vong sẽ càng trầm trọng. Một số dạng tai nạn điện thường gặp như điện giật, bỏng điện, mất thị lực, chấn thương,…
Chính vì vậy, việc nâng cao ý thức phòng tránh, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định an toàn điện trong mọi hoạt động sản xuất và sinh hoạt là vô cùng quan trọng để đảm bảo an toàn tính mạng và sức khỏe của con người.
Điện cao thế là gì? Tìm hiểu chi tiết về điện cao thế.
Nguyên nhân gây tai nạn điện
Tai nạn điện có thể xảy ra ở bất kỳ đâu, trong nhà, nơi làm việc, trường học, khu vui chơi giải trí,… do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
Tiếp xúc trực tiếp với nguồn điện
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tai nạn điện do tiếp xúc trực tiếp. Khi tay, da hoặc các bộ phận khác của cơ thể tiếp xúc trực tiếp với dây dẫn điện trần hoặc ổ cắm điện đang có điện, dòng điện sẽ đi qua cơ thể, gây ra hiện tượng điện giật, co giật, ngừng thở, tim ngừng đập và có thể dẫn đến tử vong.
Ví dụ: Trẻ em đùa nghịch tháo nắp công tắc điện và chạm vào dây điện bên trong
Thiết bị điện hỏng hóc, không đảm bảo an toàn
Khi vỏ thiết bị bị nứt vỡ, dây dẫn hở điện, các bộ phận bên trong của thiết bị có thể bị lộ ra, dẫn đến nguy cơ bị điện giật, chập cháy, nổ điện gây nguy hiểm cho người sử dụng và tài sản. Nếu thiết bị hoạt động không bình thường, phát ra tiếng ồn lạ, có mùi khét hoặc tỏa nhiệt nhiều thì đó là dấu hiệu cho thấy thiết bị có thể bị hỏng và không đảm bảo an toàn. Hoặc một số nguyên nhân khác như:
- Ổ cắm điện bị lỏng lẻo hoặc có dấu hiệu cháy xém
- Thiết bị điện sử dụng lâu năm, đã cũ
Đường dây điện bị hư hỏng, lõi dẫn điện bị lộ ra ngoài
Đường dây điện bị hư hỏng, lõi dẫn điện bị lộ ra ngoài là một mối nguy hiểm tiềm ẩn cao, có thể gây ra tai nạn điện nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của người sử dụng. Dưới đây là một số lý do và tác hại của việc sử dụng đường dây điện bị hư hỏng, lõi dẫn điện bị lộ ra ngoài:
- Tác động của thời tiết bao gồm mưa gió, bão lũ hoặc sự thay đổi khắc nghiệt của nhiệt độ
- Tác động của con người va chạm, cọ xát lên đường dây điện dẫn đến lõi dây bị lộ ra ngoài
- Chất lượng đường dây điện kém, cũ dễ bị bong tróc, nứt vỡ.
- Thi công, lắp đặt đường dây điện không đúng kỹ thuật, quy định.
Môi trường ẩm ướt
Môi trường ẩm ướt có thể làm giảm khả năng cách điện của các bộ phận trong thiết bị điện dẫn đến hiện tượng rò rỉ điện. Một số tác hại bao gồm:
- Gây ăn mòn kim loại làm giảm độ dẫn điện
- Gây chập cháy do rò rỉ điện ra ngoài
- Gây nấm mốc, gây ra mùi hôi khó chịu ảnh hưởng đến hiệu suất hoạt động của thiết bị
- Gây khó khăn trong việc tản nhiệt, làm giảm tuổi thọ của thiết bị và thậm chí hư hỏng hoàn toàn.
Thiên tai như sét đánh, ngập lụt gây hư hỏng hệ thống điện
Các thiên tai như sét đánh, ngập lụt có thể gây ra những hư hỏng nghiêm trọng cho hệ thống điện. Dưới đây là một số nguy cơ và hậu quả có thể xảy ra:
- Sét đánh
Sét có thể đánh trực tiếp vào đường dây tải điện, trạm biến áp hoặc các thiết bị điện khiến chúng bị hư hỏng hoặc cháy nổ. Dòng điện sét mạnh có thể làm đoản mạch hệ thống điện, gây ra mất điện trên diện rộng
- Ngập lụt
Nước ngập làm ướt các thiết bị điện, gây đoản mạch, chập cháy điện. Nước ngập vào trạm biến áp, trạm phân phối điện có thể làm hỏng máy biến áp, đường dây và thiết bị phụ trợ phá hủy các cáp ngầm, dây treo điện.
- Tác động của thiên tai
Gió lớn, cây đổ đè lên đường dây điện khiến đứt cáp, mất nguồn cung cấp.
Trụ điện bị đổ, gãy làm đứt đường dây truyền tải.
Các khu vực bị ảnh hưởng thiên tai có thể mất điện kéo dài.
Chi phí sửa chữa, thay thế hệ thống điện sau thiên tai rất lớn.
Thiếu kiến thức và ý thức an toàn điện
Nguyên nhân gây tai nạn điện phổ biến nữa là do thiếu kiến thức và ý thức an toàn điện. Sự thiếu hiểu biết về cách sử dụng, bảo trì thiết bị điện đúng cách có thể dẫn đến những tai nạn đáng tiếc như điện giật, bỏng nặng, thậm chí là hỏa hoạn do chập cháy điện.
Chính sự chủ quan hoặc lơ là của con người đã khiến nhiều thiết bị điện bị quá tải, đoản mạch, gây ra nguy hiểm không lường trước. Tệ hơn, các vụ tai nạn điện không chỉ để lại hậu quả đau thương mà còn kéo theo gánh nặng chi phí sửa chữa, thay mới cực kỳ tốn kém. Vì vậy, việc nâng cao nhận thức, trang bị kiến thức về an toàn điện cần được chú trọng và lan tỏa từ mỗi cá nhân, gia đình cho đến toàn xã hội.
Không có hệ thống nối đất hoặc nối đất không đúng cách
Hệ thống nối đất an toàn đóng vai trò thiết yếu trong việc phòng ngừa các tai nạn và sự cố liên quan đến điện. Tuy nhiên, thực tế cho thấy việc thiếu hoặc lắp đặt không đúng quy cách hệ thống này vẫn diễn ra khá phổ biến. Hậu quả là nguy cơ điện giật, cháy nổ luôn rình rập mỗi khi thiết bị điện gặp sự cố như đoản mạch hay sét đánh.
Bên cạnh đó, sự cố về điện cũng dễ dàng dẫn đến hỏng hóc, chập cháy linh kiện điện tử đắt tiền. Thêm vào đó, tín hiệu của các thiết bị điện tử cũng có nguy cơ bị nhiễu do không có nối đất tháo điện tĩnh. Vì vậy, việc đầu tư hệ thống nối đất đạt chuẩn là điều kiện tiên quyết để đảm bảo an toàn khi sử dụng điện.
Quá tải điện, sử dụng quá công suất cho phép của hệ thống điện
Một nguyên nhân gây tai nạn điện thường nhìn thấy đó là tình trạng quá tải điện, vượt quá công suất sử dụng. Khi sử dụng quá tải, hệ thống dây dẫn, ổ cắm điện cùng các thiết bị sẽ trở nên quá nhiệt, tăng nguy cơ đáng kể về cháy nổ.
Đồng thời, quá tải cũng khiến linh kiện điện tử nhanh chóng bị hỏng hóc, tuổi thọ giảm đi trầm trọng. Thêm vào đó, không ít trường hợp tai nạn về điện giật hay vấn đề an toàn lao động cũng bắt nguồn từ việc sử dụng điện vượt quá khả năng đáp ứng của hệ thống. Vì vậy, đảm bảo không quá tải là điều kiện tiên quyết để phòng ngừa rủi ro và thảm họa về điện.
Các biện pháp phòng tránh tai nạn điện khẩn cấp
Lỡ may khi xảy ra tai nạn điện trong trường hợp khẩn cấp cần xử lý, hãy làm theo cách sau đây:
Bình tĩnh, ngắt nguồn, cứu người, cách ly, gọi cấp cứu!
- Giữ bình tĩnh để xử lý an toàn.
- Ngắt nguồn điện càng nhanh càng tốt.
- Áp dụng sơ cứu khẩn cấp nếu cần thiết.
- Tránh tiếp xúc với nguồn điện hoặc người bị nạn.
- Gọi cấp cứu ngay lập tức để được hỗ trợ y tế.
Lưu ý:
- Không tự ý xử lý tai nạn điện nếu không có chuyên môn và kiến thức.
- Tuyệt đối không sử dụng nước để dập tắt đám cháy điện.
- Không cố gắng dập tắt đám cháy nếu bạn không có đủ khả năng và phương tiện
- Tuân thủ hướng dẫn của nhân viên y tế và lực lượng cứu hộ.
- Bảo quản hiện trường tai nạn điện để phục vụ công tác điều tra.
Trên đây là các nguyên nhân gây tai nạn điện phổ biến được TKTech chia sẻ đến các bạn. Hãy chung tay xây dựng môi trường sử dụng điện an toàn, bảo vệ bản thân và cộng đồng khỏi những tai nạn điện nguy hiểm.
An toàn điện là gì? Những quy tắc đảm bảo an toàn khi sử dụng điện bạn nên biết.