Dưa leo là một loại rau củ quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày của người Việt. Trồng dưa leo đúng kỹ thuật sẽ mang lại năng suất cao và chất lượng quả ngon ngọt, thơm ngon. Bạn đã biết cách lựa chọn giống, chuẩn bị đất trồng, chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh cho dưa leo chưa? Hãy cùng TKTECH tìm hiểu về các kỹ thuật trồng dưa leo hiệu quả để có một vụ mùa bội thu.
Chuẩn bị đất trồng
Dưa leo ưa thích môi trường đất thịt nhẹ, tơi xốp, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt và có độ pH từ 6,0 đến 6,8 để phát triển tối ưu.
- Trước tiên, cần cày bừa kỹ lưỡng đất đai, loại bỏ hoàn toàn cỏ dại và các tàn dư thực vật khác.
- Tiếp theo, bón lót bằng phân chuồng đã được ủ hoai mục hoặc phân hữu cơ vi sinh để cung cấp dinh dưỡng và tăng cường vi sinh vật có lợi cho đất.
- Sau khi bón phân lót, tiến hành lên luống cao từ 20 – 30 cm để tăng đất tơi xốp và thoát nước tốt hơn. Chiều rộng luống nên từ 80 – 100 cm để thuận tiện làm cỏ và chăm sóc cây. Chiều dài luống có thể điều chỉnh tùy theo diện tích đất canh tác.
Đất được chuẩn bị chu đáo giúp tăng cường khả năng chống chịu sâu bệnh và thời tiết bất lợi cho dưa leo.
Ủ hạt giống
Kỹ thuật ủ hạt giống dưa leo trước khi gieo trồng là giúp hạt nảy mầm nhanh hơn và đồng đều hơn. Dưới đây là các bước ủ hạt giống dưa leo:
- Ngâm hạt vào nước ấm (khoảng 30-35 độ C) trong 2-3 giờ để hạt hấp thụ nước và nảy mầm được dễ dàng hơn.
- Lấy hạt ra khỏi nước, đậy kín bằng vải ẩm hoặc giấy ẩm ở nhiệt độ 27-30 độ C trong 3-5 ngày để hạt tiếp tục quá trình nảy mầm. Đảm bảo vải hoặc giấy luôn ẩm trong suốt quá trình.
- Kiểm tra hạt hàng ngày, khi hạt bắt đầu nảy mầm với rễ trắng nhỏ thì có thể gieo trồng ngay.
- Trước khi gieo, phơi hạt đã nảy mầm trong bóng râm khoảng 30-60 phút để rễ hơi khô giòn hơn, tránh bị hỏng khi gieo.
Quy trình ủ hạt giúp dưa leo nảy mầm nhanh hơn 2-3 ngày so với gieo hạt khô. Cây mọc đồng đều, khỏe mạnh hơn và cho năng suất cao hơn. Tuy nhiên cần lưu ý không để hạt ủ quá lâu sẽ khiến rễ mọc dài, dễ bị hỏng khi gieo trồng.
Gieo hạt giống
Có thể gieo hạt trực tiếp hoặc gieo vào bầu trước khi đem ra trồng là hai phương pháp gieo hạt phổ biến trong nông nghiệp, mỗi phương pháp có ưu và nhược điểm riêng phù hợp với từng loại cây trồng và điều kiện cụ thể.
Gieo hạt trực tiếp ra đất
Đất gieo trồng cần được trộn đều với các loại phân hữu cơ như phân chuồng, phân hữu cơ vi sinh hay phân bón hỗn hợp NPK (đạm – lân – kali). Lượng phân bón cần thiết sẽ tùy thuộc vào quy mô diện tích trồng dưa leo của bạn.
Dùng ngón tay ấn nhẹ xuống đất để tạo lỗ cách nhau khoảng 40-50cm, mỗi lỗ sâu khoảng 1cm. Rải từ 1-2 hạt vào lỗ và lấp đất mỏng phủ lại. Cách gieo này giúp cây mọc thẳng, không bị quẹo gãy.
Sau khi gieo hạt xong, lấy phân chuồng đã được sàng sạch lấp lại một lớp mỏng lên trên hạt. Cuối cùng, rải một ít thuốc bả Basudin hạt xung quanh vùng đất gieo để phòng trừ sự tấn công của kiến, dế, sâu đất trong giai đoạn đầu.
Tưới nước cho đất được ẩm đều tạo điều kiện thuận lợi cho hạt nảy mầm. Phủ một lớp màng nhựa hay nilon lên trên để giữ ẩm. Đặt luống ở nơi có nắng ấm nhẹ để hạt nhanh nảy mầm. Sau khoảng 1 tuần là cây con sẽ nhú mầm.
Độ ẩm của đất đóng vai trò thúc đẩy và nảy mầm cho hoa sau giai đoạn gieo hạt. Để biết đươc độ ẩm đất tốt cho cây trồng, nên sử dụng máy đo độ ẩm và ph của đất
Gieo hạt vào bầu trước khi đem ra trồng
- Chuẩn bị sẵn bầu nhựa, túi vải đã đựng đất gieo trồng. Đất phải tơi xốp, giàu dinh dưỡng và giữ ẩm vừa phải.
- Dùng ngón tay làm lỗ nhỏ sâu khoảng 1cm trên bầu đất. Rải 1-2 hạt vào mỗi lỗ rồi lấp lại bằng một lớp đất mỏng phía trên.
- Sau khi gieo hết, tưới nước cho bầu đất ẩm đều. Đậy nắp lại bằng lớp nilon mỏng để giữ ẩm.
- Đặt bầu gieo ở nơi có nắng nhẹ, ấm áp để hạt nảy mầm nhanh hơn. Khoảng 1 tuần là các cây con sẽ nhú mầm.
Kỹ thuật trồng dưa leo sau khi cây con nhú mầm:
- Khi cây con cao 10-15cm, lá và thân đã hơi cứng thì có thể chuyển cây sang chậu lớn hơn.
- Chuẩn bị chậu, thùng xốp hoặc luống đất với lớp đất mới được trộn phân chuồng, trấu mục để tơi xốp, giàu dinh dưỡng.
- Nhấc nhẹ từng cây ra khỏi bầu gieo, cẩn thận không làm tổn thương rễ. Trồng cây xuống đất mới, lấp kín đến gốc và đầm đất chặt xung quanh.
- Tưới nước ngay sau khi trồng và phủ lớp trấu, rơm lên trên để giữ ẩm cho cây những ngày đầu.
- Nên trồng cây vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối tránh nắng gắt chiếu trực tiếp lên cây non.
Kỹ thuật trồng dưa leo gieo hạt trong bầu nhỏ trước sẽ giúp cây con phát triển rất khỏe mạnh, tỷ lệ sống cao. Chỉ cần chăm chỉ tưới nước, bón phân là cây sẽ sớm ra quả ngon. Đây là cách lý tưởng cho những ai có diện tích trồng nhỏ hoặc muốn chăm cây dưa leo trong chậu, thùng xốp.
Chăm sóc hạt giống
Dưa leo nổi tiếng với khả năng sinh trưởng mạnh mẽ và ít đòi hỏi sự chăm sóc cầu kỳ.
Giai đoạn nảy mầm (5-7 ngày)
Giai đoạn đầu cần tưới nước đều đặn, nhất là buổi sáng sớm và chiều tối khi trời nắng nóng. Bón thêm phân hữu cơ pha loãng để bổ sung dinh dưỡng giúp cây phát triển tốt. Nhổ cỏ dại và vun đất xốp xung quanh gốc để tạo không khí cho rễ.
Che chắn hạt bằng lưới hoặc nilon để giữ ấm và tạo độ ẩm đất cho hạt nảy mầm. Theo dõi sự phát triển của hạt, loại bỏ những hạt thối hoặc không nảy mầm.
Khám phá thêm độ ẩm đất thích hợp cho cây trồng phát triển
Giai đoạn cây con (10-15 ngày)
Khi cây non đã mọc được 2-3 lá thật, hãy giảm dần lượng nước tưới. Chỉ tưới khi thấy lớp đất trên mặt đã khô hẳn. Điều này giúp rễ cây phát triển sâu hơn, chống chịu tốt hơn với khô hạn về sau
Phủ phân chuồng, phân gà hoặc rơm rạ, cỏ khô ở mặt đất xung quanh cây để giữ ẩm cho đấy. Phân này rất an toàn, lành tính với cây non.
Nhổ cỏ dại mọc xung quanh gốc và vun xới cho lớp đất xốp để giữ không khí lưu thông tới rễ. Đây là điều kiện quan trọng giúp cây phát triển khỏe mạnh.
Nếu cây con mọc quá dày đặc, chen chúc nhau thì nên tỉa bớt bớt đi những cây mọc yếu, còi cọc. Chỉ giữ lại những cây khỏe nhất để chúng có đủ không gian, dinh dưỡng phát triển tối đa.
Giai đoạn ra hoa (20-25 ngày)
Lúc này cây dưa đã phát triển khá nhiều thân lá và cuốn xoắn. Đây là lúc bạn cần làm giàn để cây leo lên. Cách làm giàn sẽ ảnh hưởng nhiều đến năng suất và chất lượng quả sau này. Tỉa bớt những hoa đực để tập trung dinh dưỡng cho những hoa cái.
Bạn nên bón thêm phân đạm, lân, kali (NPK) pha loãng vào nước tưới để cung cấp dinh dưỡng đầy đủ cho cây phát triển. Phun thêm biosun sinh học giúp thân lá, rễ khỏe hơn.
Giai đoạn kết trái (30-50 ngày)
Đây là giai đoạn “vàng” quyết định năng suất của cây. Cây sẽ đâm nhiều hoa đực, cái và ra nhánh mới. Lúc này cần tưới nước cho cây đầy đủ 2 lần/ngày vào buổi sáng và chiều tối. Chú ý không được để úng đọng nước hay quá khô héo.
- Dưa leo là cây ưa nắng nên càng được nắng thì quả càng to, chất lượng tốt.
- Bón thêm đạm và phân NPK 2 lần/tháng, phun thêm sinh học giúp cây ra nhiều hoa, quả.
- Nếu thiếu nước và dinh dưỡng thì quả dễ bé, đậm đặc, chua chua.
Để cây đậu quả nhiều. Quan sát xem hoa có được thụ phấn tự nhiên từ côn trùng không. Nếu không thì bạn có thể phun nước đường để thu hút ong về thụ phấn. Hoặc tự thụ phấn bằng tay bằng cách dùng cọ lấy phấn hoa đực rồi chấm vào nhụy hoa cái.
Thu hoạch
Sau khoảng 60 – 80 ngày kể từ khi gieo trồng, tùy thuộc vào loại cây dưa leo và điều kiện chăm sóc, dưa leo có thể cho thu hoạch. Để đạt hiệu quả tối ưu, hãy thu hoạch dưa leo vào buổi sáng sớm, khi nhiệt độ lúc đó vẫn còn mát mẻ.
Sau khi thu hoạch mỗi đợt, hãy bón kali và đạm vào đất theo mức độ 2 tuần 1 lần để cung cấp dinh dưỡng cho cây dưa leo và đảm bảo cho lứa trái tiếp theo có đủ dinh dưỡng.
Lưu ý trong kỹ thuật trồng dưa leo
Cách trồng dưa leo vào mùa mưa:
- Tăng cường thoát nước rãnh, đảm bảo không úng đọng
- Theo dõi sâu bệnh gây hại nhiều hơn, phun thuốc phòng trừ
- Kiểm tra giàn leo, buộc chặt cây để chống đổ gãy
- Tỉa bỏ lá úa vàng, cành khô để thoáng đảng
Cách trồng dưa leo vào mùa khô:
- Tưới nước đầy đủ, tăng lượng và tần suất tưới
- Che nắng cho gốc, tỉa bớt lá để giảm thoát hơi nước
- Bón thêm phân bổ sung dinh dưỡng
- Theo dõi sâu bệnh gây hại như rệp, nhện đỏ
- Làm tơi xốp đất, phủ trấu giữ ẩm
Trên đây, TKTECH đã chia sẻ kỹ thuật trồng dưa leo cơ bản từ khâu gieo hạt, chăm sóc đến thu hoạch. Với những kinh nghiệm thực tế được tổng hợp, hy vọng bài viết sẽ giúp bạn nắm vững quy trình trồng và có một vừa dưa leo xanh tươi. Chỉ cần kiên trì thực hiện đúng các bước, chăm sóc cẩn thận là bạn sẽ được thưởng thức những trái dưa leo thơm ngon tự trồng trong vườn nhà.
Xem thêm: Kĩ thuật trồng và chăm sóc cây dứa cho mùa bội thu