Độ ẩm thích hợp để BẢO QUẢN thóc gạo được lâu và chất lượng

Việc bảo quản và lưu trữ lương thực thực phẩm ở những khu vực khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, độ ẩm không khí cao như Việt Nam quả thực không dễ dàng. Trong khi thóc gạo là loại lương thực phổ biến nhất của nước ta nên khối lượng tích trữ hằng năm kỳ lớn. Vậy thì độ ẩm thích hợp để bảo quản thóc gạo được lâu và chất lượng là bao nhiêu? Hãy cùng TKTECH tìm ra đáp án chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!

Độ ẩm ảnh hưởng như thế nào đến quy trình bảo quản thóc gạo?

Thóc gạo là những loại nông sản có khả năng hấp thụ và giữ nước. Nếu không được bảo quản đúng cách, độ ẩm có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng trong quá trình bảo quản, bao gồm:

Nấm mốc và mối mọt phát triển nhanh hơn

Khi độ ẩm môi trường xung quanh quá cao (trên 75%), thóc gạo dễ hấp thụ độ ẩm, tạo điều kiện lý tưởng cho sự phát triển của nấm mốc. Nấm mốc không chỉ làm giảm chất lượng gạo mà còn tạo ra các độc tố như aflatoxin, gây nguy hiểm cho sức khỏe. Ngược lại, nếu độ ẩm quá thấp, có thể làm hạt gạo trở nên khô và dễ bị vỡ khi xay xát, ảnh hưởng đến chất lượng cuối cùng của sản phẩm.

Độ ẩm cao còn là điều kiện thuận lợi cho các loại côn trùng và mối mọt phát triển. Những sinh vật này có thể phá hoại hạt gạo, gây thất thoát và làm giảm giá trị thương mại. Việc tìm ra mức độ ẩm thích hợp để bảo quản thóc gạo là điều quan trọng và cần thiết mà bà con cần tiến hành.

Chất lượng gạo giảm sút

Khi bảo quản trong điều kiện ẩm ướt, gạo có thể bị biến chất, mất đi mùi thơm tự nhiên và trở nên kém ngon khi nấu. Độ ẩm không ổn định trong quá trình bảo quản có thể làm cho hạt gạo co giãn bất thường, dẫn đến việc nứt vỡ hạt gạo.

Khi độ ẩm cao, hạt thóc vẫn tiếp tục quá trình hô hấp (một quá trình tự nhiên ngay cả sau khi thu hoạch), dẫn đến mất mát năng lượng và nhiệt lượng. Điều này làm tăng tốc độ phân hủy của gạo và dẫn đến giảm chất lượng bảo quản. Chính vì vậy, cần có mức độ ẩm thích hợp để bảo quản thóc gạo được lâu và chất lượng thơm ngon nhất.

Gạo nhẹ và dễ hư hỏng

Gạo bảo quản trong môi trường có độ ẩm cao thường có tuổi thọ lưu trữ ngắn hơn nhiều so với gạo được bảo quản trong điều kiện khô ráo, thích hợp (thường dưới 14% độ ẩm). Hạt thóc hoặc gạo bị hút ẩm cũng có thể mất khối lượng do hư hại về cấu trúc, dẫn đến thất thoát kinh tế.

Độ ẩm thích hợp để bảo quản thóc gạo là bao nhiêu?

Theo nghiên cứu, độ ẩm không khí tốt nhất trong kho bảo quản gạo nên đạt từ 12-14% nếu muốn lưu trữ bảo quản trong 2-3 tháng. Nếu muốn kéo dài thời gian bảo quản thóc lên trên 3 tháng, thì độ ẩm phù hợp nhất là từ 12 – 15%. Nếu là gạo thì độ ẩm nên đạt khoảng 13-14% để quá trình hấp thụ ẩm được tốt nhất. 

Ngay sau khi thu hoạch, thóc gạo cần được phơi khô ngay lập tức. Vì vậy nên thu hoạch vào ngày nắng ráo, khô hanh. Khi kiểm tra độ ẩm gạo mới thu hoạch nên đạt khoảng 20-27% sẽ đảm bảo chất lượng gạo ngon.

Một số lưu ý để bảo quản thóc gạo gạo được lâu và chất lượng

Để gạo không bị nấm mốc, sâu mọt, không mất hương vị thì bên cạnh việc biết độ ẩm thích hợp để bảo quản thóc gạo là bao nhiêu, bạn cần nắm được một số lưu ý:

Thu hoạch thóc vào thời điểm thích hợp

Việc phân loại hạt để làm khô phù hợp là một việc cần làm. Bởi vì nó sẽ cung cấp cho bạn các lựa chọn để làm khô thích hợp, giúp gạo có độ ẩm tốt nhất.

• Đối với nhóm lúa nếp: Nên thu hoạch khi trên 87% tổng số hạt đã chín. Thu xong cần tuốt và phơi ngay.
• Đối với nhóm giống lúa chất lượng: cần thu hoạch sớm hơn (bông có khoảng 90% số hạt đã vàng). Thu hoạch vào lúc này lượng gạo trong cao hơn và ít bị gãy khi xay xát, cơm ăn ngon.
• Nhóm lúa thường: Cần thu hoạch muộn hơn khi lúa đã chín hoàn toàn (khoảng trên 95% số bông và số hạt đã vàng).

Xem thêm: Độ ẩm đất thích hợp cho cây trồng phát triển là bao nhiêu?

Phơi khô thóc, làm sạch gạo trước khi bảo quản

Để giữ cho gạo có chất lượng tốt, tránh bị ẩm mốc, mối mọt thì độ ẩm thích hợp để bảo quản thóc gạo rất quan trọng, bên cạnh đó hạt gạo cần được phơi qua ba giai đoạn. Như thế mới giữ cho nó được độ thơm ngon, không bị nứt và không bị vỡ. Ba giai đoạn cụ thể đó là:

• Giai đoạn phơi vỏ: Thóc gạo cần được phơi với độ dày từ 10-12 cm và thường xuyên được lật đều.
• Giai đoạn phơi khô: Nên phơi hạt gạo mỏng hơn và lật thường xuyên để hạt gạo khô từ từ và đều hết các mặt.
• Giai đoạn phơi đạt độ ẩm bảo quản: Hạt gạo cần được làm sạch, phơi lại cho đến khi độ khô và độ ẩm đạt 13% (khi bóc gạo và cắn thấy kêu đanh là được).

Bảo quản, lưu trữ thóc gạo ở nơi khô ráo, thoáng mát

Nếu cần lưu trữ thóc trong gia đình để sử dụng dần, nên đặt thóc vào các vật dụng như chum, thùng phuy, thùng tôn, hòm gỗ hoặc bao chuyên dụng. Thóc cần được bảo quản ở nơi khô ráo, cách tường và mặt đất khoảng 40-50 cm để tránh bị ẩm. Nếu muốn bảo quản hơn 6 tháng, thóc cần phơi lại sau 5 tháng để đạt độ ẩm tốt nhất đó là 13%.

Nếu là nhu cầu lưu trữ thóc ở các kho lớn, thì kho đó phải được thiết kế và xây dựng đạt tiêu chuẩn.  Nhằm ngăn ẩm, chống sâu mọt, nấm mốc, côn trùng và động vật gây hại. Đồng thời, bạn cần thường xuyên kiểm tra, vệ sinh và khử trùng để môi trường bảo quản được tốt nhất.

Theo dõi và kiểm tra độ ẩm của thóc gạo thường xuyên

Ngày nay, các thiết bị đo độ ẩm sử dụng công nghệ hiện đại đã được cung cấp rất phổ biến trên thị trường. Các dụng cụ đo lường này sẽ giúp bạn xác định được độ ẩm của thóc, gạo trước khi bảo quản để đảm bảo chất lượng tốt nhất. Do đó, bạn nên tìm hiểu và lựa chọn các dòng máy đo độ ẩm thóc gạo của những thương hiệu uy tín, kiểm tra nhanh và cho độ chính xác đang tin cậy, độ bền cao. 

Bạn có thể tham khảo máy đo độ ẩm nông sản TK100G. Đây là thiết bị rất cần thiết cho quá trình chế biến, thu mua, lưu trữ và vận chuyển nông sản, ngũ cốc. Các thiết bị này sử dụng cảm biến cực nhạy, giúp xác định độ ẩm một cách chính xác để đánh giá chất lượng gạo và lên kế hoạch bảo quản rõ ràng, hợp lý. 

Nếu có nhu cầu tìm mua máy đo độ ẩm cho các loại nông sản, hãy liên hệ ngay với TKTECH để được mua hàng chính hãng với giá ưu đãi nhất nhé! Hy vọng những chia sẻ chia sẻ ở trên sẽ giúp bạn biết được mức độ ẩm thích hợp để bảo quản thóc gạo được lâu và chất lượng. Từ đó duy trì độ ẩm tốt nhất cho việc lưu trữ nông sản cho nhu cầu sử dụng của mình.

>> Xem thêm: Máy đo độ ẩm da loại nào tốt, nên mua hiện nay?