Trên mỗi ô tô đều có một bộ phận cảm biến CKP có chức năng vô cùng đặc biệt để xe có thể vận hành ổn định. Vậy cảm biến CKP là gì? Hãy cùng TKTECH tìm hiểu về cấu tạo, nguyên lý hoạt động và cách kiểm tra nếu cảm biến này có vấn đề qua bài viết dưới đây nhé!
Khái niệm cảm biến CKP là gì?
Cảm biến CKP còn gọi là cảm biến trục khuỷu, cảm biến vị trí trục khuỷu, tên tiếng Anh là Crankshaft Position. Đây là một chi tiết nhỏ nhưng lại có vai trò rất quan trọng trong việc vận hành của động cơ xe hơi.
Cảm biến vị trí trục khuỷu có nhiệm vụ thu thập tín hiệu từ các bộ phận khác gửi về cho máy tính trung tâm ECU. Nhờ vậy mà ECU sẽ tính toán được thời gian phù hợp để phun nhiên liệu, góc đánh lửa để xe hoạt động ổn định.
Cảm biến CKP nằm ở vị trí nào?
Cảm biến trục khuỷu nằm trong hệ thống động cơ của ô tô. Đối với các thế hệ đời thấp dùng bộ chia điện thì cảm biến này sẽ nằm trong DENCO. Còn với các thế hệ động cơ hiện đại sau này sử dụng hệ thống đánh lửa trực tiếp thì cảm biến CKP sẽ nằm ở đầu máy, đuôi bánh đà hoặc nằm giữa lock, máy.
Thông số kỹ thuật của cảm biến CKP là gì?
Để kiểm tra cảm biến vị trí trục khuỷu dễ dàng và hiệu quả thì trước tiên bạn cần phải nắm được các thông số kỹ thuật của thiết bị này. Bao gồm:
– Đối với cảm biến từ, điện trở của cảm biến sẽ rơi vào khoảng từ 400Ω-1500Ω tùy từng hãng. (Loại nằm trong DENCO thì sẽ có điện trở nhỏ hơn, khoảng 200Ω-300Ω). Cảm biến trục khuỷu từ sẽ tạo ra xung hình sin từ 0,5 – 4,5V.
– Đối với cảm biến CKP loại Hall và quang: chúng sẽ tạo ra xung hình vuông 0V và 5V. Nếu cấp nguồn 12V thì hai loại cảm biến này vẫn xuất ra xung 0V và 5V.
Có thể bạn quan tâm
- Cách khắc phục dòng điện rò rỉ bằng ampe kìm nhanh nhất
- Cách đo điện trở bằng ampe kìm an toàn, chính xác nhất
Cấu tạo của cảm biến trục khuỷu
Xét về cấu tạo, linh kiện này trên ô tô gồm có 3 loại chính đó là: cảm biến vị trí trục khuỷu loại từ, cảm biến vị trí trục khuỷu loại Hall, cảm biến vị trí trục khuỷu loại quang. Cấu tạo của mỗi loại cảm biến sẽ có những điểm khác nhau.
– Cảm biến trục khuỷu loại từ: cấu tạo gồm cuộn cảm ứng, nam châm vĩnh cửu, một rotor với số răng tuỳ theo loại động cơ.
– Cảm biến CKP loại Hall: gồm một phần tử Hall ở đầu cảm biến, một IC và nam châm vĩnh cửu trong cảm biến.
– Cảm biến trục khuỷu loại quang: nằm trong bộ chia điện của động cơ ô tô.
Nguyên lý làm việc của cảm biến CKP là gì?
Bộ phận này có nguyên lý hoạt động khá đơn giản, bởi vì nó tạo thành từ nam châm vĩnh cửu nên luôn có một từ trường ổn định. Khi trục khuỷu quay, chân thép cũng xoay trong từ trường tạo ra dao động. Nhờ vậy, tín hiệu dòng điện xoay chiều AC được hình thành.
Tín hiệu này sẽ được gửi về ECU. Từ đó ECU sẽ xác định được tốc độ quay và vị trí của trục khuỷu. Đồng thời xác định chuẩn xác góc đánh lửa sớm và thời gian phun nhiên liệu. Giúp động cơ ô tô hoạt động ổn định và tiết kiệm nhiên liệu.
Các dấu hiệu cảm biến CKP bị lỗi
Cảm biến vị trí trục khuỷu là bộ phận quan trọng trong động cơ xe. Khi cảm biến này bị lỗi, bạn sẽ dễ dàng nhận thấy thông qua các dấu hiệu bất thường của xe như:
– Xe tăng tốc yếu, bị giật khi lên ga, bị hụt ga, khó nổ máy, chết máy giữa đường… Những tình trạng này xảy ra có thể là do cảm biến CKP đã bị lỗi, tín hiệu truyền về ECU bị sai. Dẫn đến việc tính toán thời điểm đánh lửa, phun nhiên liệu không chính xác.
– Xe bị hao xăng: Nếu cảm biến trục khuỷu bị lỗi thì ECU cho phun nhiên liệu không đúng về liều lượng. Khiến nhiên liệu bị lãng phí và nhanh hết.
– Xe bị bỏ máy, rung giật bất thường hoặc có tiếng kêu lạ: Việc CKP bị hỏng sẽ làm cho thời điểm đánh lửa của máy bị sai. Dẫn đến một vài xilanh sẽ không thể hoạt động, động cơ bị mất lửa và xe bị bỏ máy.
– Đèn Check Engine sáng: Nó đang thông báo bộ phận cảm biến trong động cơ gặp vấn đề.
Bên cạnh các dấu hiệu nhận biết trên, còn có một số nguyên nhân khiến cho CKP gặp trục trặc như: Chỉnh sai khe hở từ trong cảm biến; bị đứt dây; dây tín hiệu chạm dương, chạm mát; lỏng giắc; gãy răng tạo tín hiệu do dùng tua vít vẩy; chết cảm biến…
Hướng dẫn cách kiểm tra cảm biến CKP đơn giản nhất
Khi phát hiện cảm biến trục khuỷu có các dấu hiệu lỗi, bạn cần tiến hành kiểm tra để xác định chính xác sự cố và sửa chữa kịp thời. Người ta thường dùng đồng hồ vạn năng để thực hiện cách đo cảm biến CKP. Đối với mỗi loại cảm biến cũng sẽ có cách thực hiện đo khác nhau cụ thể như sau:
Cách kiểm tra cảm biến trục khuỷu loại từ
Bước 1: Chuyển đồng hồ vạn năng về thang đo điện trở để tiến hành kiểm tra điện trở cuộn dây.
Bước 2: Kiểm tra khe hở đầu cảm biến tới vành tạo xung: 0,3mm-0,5mm (đối với loại nằm trong denco); 0.5mm-1,5mm loại cảm biến bắt ở đầu Puly hoặc đuôi bánh đà.
Bước 3: Đo xung tín hiệu đầu ra của cảm biến. So sánh kết quả nếu đúng như phần thông số kỹ thuật thì cảm biến CKP vẫn tốt.
Cách đo cảm biến CKP loại Hall và quang
Đối với hai loại này, bạn kiểm tra khi bật chìa khóa ON: Chân dương có 12V, mát 0V, signal 5V. Sử dụng đồng hồ oscilloscope (hay còn gọi là máy hiện sóng) để đo chân Signal khi đề máy. Sau đó phân tích tín hiệu nhận được bằng phương pháp Engine Speed.
Cảm biến bị hỏng nếu động cơ khó khởi động, đồng hồ tua vòng trên bảng taplo không hiển thị. Và điện trở của hai chân lúc nguội cho kết quả đo là 900-1600 và 1200-1900 lúc nóng.
Lưu ý: Bạn nên chọn các thiết bị đồng hồ đo điện đa năng, máy hiện sóng đến từ những thương hiệu uy tín như Fluke, Hioki, Kyoritsu để thực hiện kiểm tra cảm biến CKP cho kết quả chính xác và đảm bảo an toàn. Nếu cần tư vấn thêm về các loại thiết bị đo điện này thì hãy liên hệ với hotline 0977 765 444 của TKTECH để được hỗ trợ tốt nhất nhé!
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu được cảm biến CKP là gì, cách kiểm tra chính xác để sử dụng và sửa chữa thiết bị đạt hiệu quả cao.