Một thiết bị khá quan trọng để chuyển đổi mạch điện hiện nay đó chính là contactor. Vậy bạn đã biết contactor là gì? Cấu tạo của nó như thế nào? Công tắc tơ có tác dụng gì? Hãy cùng tìm hiểu về contactor. Cách kiểm tra contactor còn sống hay chết chi tiết ngay dưới đây.
Tìm hiểu Contactor là gì?
Contactor là cụm từ được hiểu là công tắc tơ, một thuật ngữ chỉ thiết bị trung gian đấu nối tiếp qua động cơ dùng để đóng – ngắt mạch điện. Nó đóng vai trò như một công tắc điện thông thường, nhưng lại được kích hoạt bằng điện.
Contactor và khởi động từ giống hay khác nhau?
Nhiều người thường hay nhầm lẫn contactor với khởi động từ. Nhưng thực chất đây là hai thiết bị khác nhau vì khởi động từ là những công tắc tơ được gắn thêm relay nhiệt để bảo vệ quá tải. Trong khi đó, công tắc tơ đã là một loại relay đặc biệt có thể mang dòng điện cao hơn relay.
Những contactor thường được sử dụng cho các dòng điện nhỏ để điều khiển một dòng điện có công suất lớn, thông qua cảm biến đóng ngắt tự động kích hoạt hoặc bằng tay.
Tìm hiểu về cấu tạo của contactor
Thiết bị này có thiết kế cấu tạo khá đơn giản, bao gồm các bộ phận sau:
– Nam châm điện (Electrical): tạo thành từ các lá thép mỏng được ghép lại với nhau
– Cuộn dây (Inductor): được quấn trên phần lõi thép cố định để tăng lực hút, có tác dụng tạo ra từ trường xung quanh nam châm.
– Lõi thép hay còn gọi là mạch từ (Steel core): có cấu tạo tương tự nam châm điện, gồm 2 phần chính là phần cố định và phần nắp di động
– Lò xo phản lực (Springs): có tác dụng đẩy phần nắp di động trở về vị trí ban đầu khi ngưng cấp điện vào cuộn dây của công tắc tơ
– Tiếp điểm di động (Dynamic Contact): tạo thành từ các vật liệu dẫn điện tốt như đồng
– Tiếp điểm tĩnh (Static contact): tiếp điểm này có khả năng cho dòng điện đi qua
– Tiếp điểm động lực (Motivation circuit): là mạch động lực tiếp nhận nguồn điện cấp vào, nó được đấu với tải như : motor, hệ thống chiếu sáng…
– Nguồn điều khiển (Control source): Nguồn cấp vào cuộn dây (nguồn điều khiển).
Tìm hiểu các ký hiệu trên contactor
Do trên thị trường có rất nhiều loại công tắc tơ đến từ các hãng khác nhau nên ký hiệu của công tắc tơ trên mỗi loại có thể khác nhau. Do đó, ở phần này, chúng tôi sẽ chỉ điểm qua những ký hiệu điển hình thường xuất hiện ở công tắc tơ.
– Ký hiệu R/S/T: biểu thị dòng điện đầu vào của công tắc tơ
– Ký hiệu L1/L2/L3: là 3 pha nóng
– Ký hiệu 1/3/5: lần lượt 3 cặp tiếp điểm
– Ký hiệu U/V/W: là đầu ra của động cơ ( Dòng điện đầu ra)
– Ký hiệu 2/4/6: là 3 cặp tiếp điểm > kết hợp 1-2 là một cặp tiếp điểm, 3-4 là một cặp tiếp điểm và tương tự cho 5-6
– Ký hiệu T1/T2/T3: là lần lượt mạch động lực 3 pha lửa
– Ký hiệu 43NO / 31NC; 32 NC / 44 NO: chỉ các tiếp điểm phụ của con công tắc tơ. Trong đó, các cặp tiếp điểm 31 và 32 là các cặp tiếp điểm thường đóng. Còn tiếp điểm 43 và 44 là cặp tiếp điểm thường mở.
Contactor có những ứng dụng gì?
Công tắc tơ là thiết bị điều khiển đóng ngắt nguồn cấp được sử dụng nhiều trong cả công nghiệp và dân dụng. Sau đây là chi tiết về ứng dụng của contactor:
– Trong điều khiển động cơ công nghiệp
Contractor được sử dụng để điều khiển vận hành các động cơ hay thiết bị điện. Nó cấp nguồn cho động cơ khởi động trực tiếp và được dùng kết hợp với rơ le nhiệt để bảo vệ quá tải cho động cơ, đảm bảo an toàn khi vận hành.
– Trong điều khiển tụ bù
Contractor có thể đóng ngắt các tụ bù vào lưới điện để bù công suất phản kháng. Do vậy, nó thường được sử dụng trong các hệ thống bù tự động, được điều khiển bằng bộ điều khiển tụ bù, đảm bảo đóng cắt các cấp tụ phù hợp với tải.
– Trong điều khiển đèn chiếu sáng
Contractor được ứng dụng trong việc điều khiển trung tâm các hệ thống chiếu sáng lớn (như tòa nhà, văn phòng, chung cư,…). Bạn có thể điều khiển công tắc tơ bằng PLC hoặc rơ le thời gian để đóng cắt điện cho đèn chiếu sáng theo thời gian đã được lập trình sẵn.
– Trong bảo vệ pha
Khi cuộn hút của Contactor được kết hợp với tiếp điểm cảnh báo của rơ le bảo vệ pha (quá áp, thấp áp, lệch pha, mất pha, mất trung tính,…) thì contactor có thể tự ngắt khi gặp các sự cố về pha. Lúc này, thiết bị sẽ mất nguồn điện và phải dừng hoạt động, nhờ đó bảo vệ an toàn cho thiết bị điện.
– Contactor khởi động sao – tam giác
Nó giúp thay đổi chế độ hoạt động của động cơ từ sơ đồ hình sao khi khởi động sang sơ đồ tam giác khi động cơ đã vận hành ổn định để giảm dòng khởi động.
Cách kiểm tra contactor còn sống hay chết chi tiết
Để kiểm tra sự sống chết của contractor, người ta sử dụng đồng hồ vạn năng theo các bước thao tác sau:
Bước 1: Đảm bảo tắt hết nguồn điện của hệ thống điện đang nối với contactor giúp an toàn và lấy contactor ra.
Bước 2: Nối dây dẫn màu đen vào chân COM trên đồng hồ vạn năng, dây dẫn màu đỏ với ổ cắm Ohms. Sau đó chỉnh thang đo điện trở của vạn năng kế về x10.
Bước 3: Chỉ số trên cuộn hút thường là 220V-50Hz. Bạn hãy đặt hai que đo của đồng hồ đo điện vào hai đầu cuộn hút để kiểm tra. Quan sát kết quả được hiển thị trên màn hình để nắm được giá trị điện trở của cuộn dây.
Bước 4: Kiểm tra 3 cặp tiếp điểm thường hở ở mạch động lực. Lúc này sẽ có 2 trường hợp xảy ra nếu contactor hoạt động tốt:
– Không tác động vào công tắc của contactor thì khi chạm que đo vào 3 cặp tiếp điểm thì đồng hồ sẽ chỉ vô cùng Ohms.
– Nhấn vào công tắc của contactor thì khi chạm que đo vào 3 cặp tiếp điểm sẽ thấy đồng hồ chỉ 0 Ohms.
Bước 5: Kiểm tra cặp tiếp điểm thường hở (NO) ở mạch điều khiển. Nếu cặp này hoạt động tốt thì sẽ có hai trường hợp:
– Khi chưa tác động vào công tắc trên contactor thì đồng hồ chỉ vô cùng Ohms.
– Khi nhấn công tắc trên contactor thì đồng hồ sẽ chỉ 0 Ohms.
Nên chọn đồng hồ vạn năng nào để kiểm tra contractor chính xác?
Nếu bạn đang tìm kiếm một chiếc vạn năng kế để thực hiện công việc đo, kiểm tra công tắc tơ thì có thể tham khảo các sản phẩm sau:
Vạn năng kế Kyoritsu 1109s
Một thiết bị giúp bạn thực hiện công tác đo và kiểm tra hệ thống, thiết bị điện chính xác chính là model này của nhà Kyoritsu.
Đồng hồ vạn năng Kyoritsu 1109s hoạt động tốt tại dải đo điện trở 2/20kΩ/2/20MΩ giúp người dùng có thể sử dụng để kiểm tra contactor dễ dàng. Ngoài ra, thiết bị này còn hỗ trợ thêm nhiều chức năng đo điện khác như: đo điện áp một chiều, đo điện áp xoay chiều, đo dòng điện,… với độ chính xác cao.
Với thiết kế nhỏ gọn, tiện dụng cùng khả năng chống sốc và độ bền cao, nên Kyoritsu 1109S rất được dân thợ điện, thợ bảo trì hệ thống, kỹ sư điện ưa chuộng.
Có thể bạn quan tâm
- Cách đi điện âm tường đúng kỹ thuật, đơn giản và an toàn
- Cách đo cầu chì bằng đồng hồ vạn năng chính xác nhất
Đồng hồ vạn năng Hioki 3244-60
Một sản phẩm nổi bật của nhà sản xuất Hioki trong công tác đo và kiểm tra hệ thống, thiết bị điện. Thiết bị hỗ trợ dải đo điện trở 420Ω ~ 42MΩ với độ chính xác cao ±2.0 %. Nhờ đó, bạn có thể sử dụng đồng hồ vom Hioki để kiểm tra contactor khá đơn giản và dễ dàng. Bên cạnh đó, Hioki 3244-60 còn hỗ trợ chức năng các dòng điện khác nhau với độ chính xác cao. Hioki 3244-60 được thiết kế nhỏ gọn, có khả năng va đập với độ bền của vỏ máy tốt. Vì thế mà sản phẩm này được các thợ điện đánh giá cao về chất lượng.
Nếu cần tìm các đồng hồ vạn năng chất lượng chính hãng, giá tốt, hãy liên hệ với TKTech qua hotline: 028. 668 357 66.
Ngoài ra, để đảm bảo công việc kiểm tra contactor được tốt nhất, người dùng cần nắm được cách kiểm tra contactor còn sống hay chết chi tiết như trên. Hy vọng qua bài viết: “Tìm hiểu về contractor. Cách kiểm tra contactor còn sống hay chết chi tiết” sẽ bổ ích cho bạn.