RMS là gì? Cách tính True RMS

RMS là tên tiếng Anh viết tắt của cụm từ Root Mean Square tức là giá trị của căn bậc 2 bình phương. Giá trị RMS hiệu dụng là giá trị của căn số bậc 2 bình phương dòng điện xoay chiều, tương đương với giá trị dòng điện 1 chiều sản sinh đi qua một điện trở cố định sản sinh một nhiệt lượng.

True RMS là gì?

(TRMS = True Root mean square) là giá trị thực của căn bậc hai bình phương giá trị trung bình dòng điện. Giá trị này biểu thị giá trị được chỉnh lưu trung bình và hệ số hiệu chỉnh được chuyển đổi bằng cách lọc tín hiệu.

Đây là khái niệm được dùng trong kỹ thuật điện và kỹ thuật đo lường để chỉ giá trị trung bình của bình phương các giá trị đo tức thời trong một khoảng thời gian nhất định.

Đối với dạng sóng hình sin hoàn toàn như hình 1, giá trị hiệu dụng bằng 0.707 lần giá trị cục đại hay ngược lại giá trị cực đại bằng √2 (1.414) lần giá trị hiệu dụng. Nói cách khác giá trị cực đại của 1A hiệu dụng là 1.414A. Trong khi đó giá trị trung bình chỉ bằng 0.636 giá trị cực đại hay chỉ bằng 0.9 giá trị hiệu dụng.

Hình 1 – Dạng sóng hình sin hoàn toàn

Như đã đề cập trước đây, RMS = root mean square. Mặc dù công thức của nó có thể khó nắm bắt, RMS về cơ bản tính toán giá trị dòng điện một chiều (dc) trung bình của dạng sóng ac . Về mặt kỹ thuật, nó xác định giá trị sinh nhiệt lượng của dòng DC đi qua điện trở.

Nếu giá trị hiệu dụng là 1A, dạng sóng là hình sin hoàn toàn như hình 1, ta có :

• Giá trị cực đại        = 1.414A
• Giá trị trung bình     = 0.9A

                                                        Giá trị RMS (1.414A)
Hệ số dạng sóng (Form factor) = ——————————– =1.11
Giá trị trung bình ( 0.9A)

 Nếu giá trị hiệu dụng là 1A, dạng sóng không hình sin như hình 2, ta có :

• Giá trị cực đại       = 2.6A
• Giá trị trung bình    = 0.55A

                                                                 Giá trị RMS ( 2.6A)
Hệ số dạng sóng (Form factor) = —————————- = 1.82
Giá trị trung bình (0.55A)

 Hình 2 – Dạng sóng cơ bản dòng điện của máy vi tính

Với những máy đo sóng dạng analog, giá trị hiệu dụng ghi trên thang đo được tính từ giá trị trung bình, sau đó nhân 1.1 sẽ sai rất nhiều (có khi đến 40%) khi dạng sóng không còn là hình sin. Ngày nay có những thiết bị đo tân tiến kỹ thuật số cho phép đo trực tiếp giá trị hiệu dụng. Bạn có thể tham khảo một vài thiết bị đo true RMS của nhà sản xuất Fluke Corporation.

Bảng sau đây cho thấy sự khác biệt khi dạng sóng không còn là hình sin

Vậy qua bài này bạn đã biết khái niệm RMS là gì rồi phải không? Chúc các bạn thành công. Hãy xem tiếp các bài viết hay trong mục kiến thức nhé.