Tìm hiểu về nhiệt độ sôi của chất béo, loại nào cao nhất?
Đo nhiệt độ đang sôi của các loại dung dịch là một hoạt động được thực hiện rất phổ biến trong nhiều công việc, quy trình như chế biến thức ăn, pha chế… Vậy bạn có biết nhiệt độ sôi của chất béo là bao nhiêu và đo bằng cách nào không? Hãy cùng TKTECH tìm hiểu đáp án cho câu hỏi thú vị này qua nội dung bài viết nhé!
Nhiệt độ sôi của chất béo là gì?
Nhiệt độ sôi là nhiệt độ mà tại đó một chất lỏng chuyển từ trạng thái lỏng sang trạng thái khí (hơi) trong điều kiện áp suất nhất định. Quá trình này được gọi là sự sôi. Khi một chất lỏng đạt đến nhiệt độ sôi, các phân tử của nó có đủ năng lượng để vượt qua các lực liên kết trong pha lỏng và trở thành các phân tử hơi, tạo thành bọt khí bên trong chất lỏng và thoát ra bề mặt.
Chất béo không phải là một hợp chất đơn lẻ mà là một hỗn hợp của nhiều loại triglyceride khác nhau. Mỗi loại triglyceride có nhiệt độ sôi riêng biệt, và nhiệt độ sôi chung của chất béo thường không được xác định một cách chính xác như đối với các hợp chất tinh khiết.
Nhiệt độ sôi của chất béo lỏng là bao nhiêu?
Nhiệt độ sôi của loại chất béo lỏng, chẳng hạn như các loại dầu thực vật, không được xác định chính xác như nhiệt độ sôi của các hợp chất tinh khiết vì chúng là hỗn hợp phức tạp của nhiều loại triglyceride. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể xác định nhiệt độ cao mà các loại dầu và chất béo này có thể đạt được như sau:
– Nhiệt độ sôi lý thuyết: Trong lý thuyết, nhiệt độ sôi của các loại dầu thực vật có thể nằm trong khoảng từ 300°C đến 350°C. Tuy nhiên, trong thực tế, các loại dầu thường bắt đầu phân hủy hoặc bị oxy hóa trước khi đạt đến nhiệt độ này.
– Điểm khói: Điểm khói là nhiệt độ mà tại đó dầu bắt đầu phân hủy và tạo ra khói. Đây là thông số quan trọng hơn trong thực tế sử dụng. Ví dụ:
- Dầu olive: khoảng 190 – 220°C
- Dầu canola: khoảng 200 – 240°C
- Dầu đậu nành: khoảng 230 – 240°C
- Dầu hướng dương: khoảng 225 – 230°C
– Phân hủy trước khi sôi: Do cấu trúc hóa học của triglyceride, các chất béo lỏng thường phân hủy thành các axit béo tự do và glycerol trước khi đạt đến nhiệt độ sôi. Quá trình này thường bắt đầu ở nhiệt độ dưới 300°C.
Bảng nhiệt độ sôi của chất béo
Dưới đây là một bảng nhiệt độ sôi của một số loại chất béo và dầu thông dụng. Tuy nhiên, lưu ý rằng các giá trị này là gần đúng và có thể thay đổi tùy thuộc vào thành phần cụ thể của mỗi loại dầu hoặc chất béo. Trong nhiều trường hợp, nhiệt độ sôi thực tế có thể không được sử dụng do các chất béo thường phân hủy trước khi đạt đến nhiệt độ sôi.
Nhiệt độ sôi của các loại chất béo có thể thay đổi tùy thuộc vào thành phần cụ thể của mỗi loại. Trong nhiều trường hợp, nhiệt độ sôi thực tế có thể không được sử dụng do các chất béo thường phân hủy trước khi đạt đến nhiệt độ sôi. Dưới đây là bảng thống kê mức nhiệt độ sôi của một số chất béo thông dụng:
| Loại chất béo | Nhiệt độ sôi |
| Chất béo không bão hoà đơn (dầu ô liu, dầu lạc, dầu làm từ các loại quả hạt như bơ, lạc, đậu…) | Nhiệt độ sôi thường trên 100°C, một số loại còn có thể trên 240°C |
| Chất béo không bão hoà đa (axit béo omega-3 và omega-6) | Thường sôi ở nhiệt độ cao trên 120°C |
| Chất béo bão hoà (mỡ động vật…) | Nhiệt độ sôi thường trên 130°C |
| Chất béo chuyển hóa (bơ thực vật…) | Nhiệt độ sôi thường ở mức 150°C |
Nhiệt độ sôi của chất béo nào cao nhất?
Theo như bảng nhiệt độ sôi của các loại chất béo ở trên thì dạng chất béo chuyển hóa có nhiệt độ sôi cao nhất (khoảng 150°C). Dầu cọ và mỡ bò (tallow) thường có nhiệt độ sôi lý thuyết cao nhất trong số các loại dầu và chất béo, khoảng 300-350°C.
Cách đo nhiệt độ đang sôi chính xác và an toàn
Để kiểm tra chỉ số độ sôi của chất béo và những loại chất khác, bạn có thể sử dụng máy đo nhiệt độ tiếp xúc. Với cấu tạo nhỏ gọn, đầu dò nhiệt độ có độ nhạy cao sẽ giúp bạn nhanh chóng nắm được mức nhiệt của vật mẫu một cách dễ dàng và chính xác.
Nếu có nhu cầu, bạn có thể tham khảo một số thiết bị được đánh giá tốt nhất cho nhiệm vụ đo, xác định nhiệt độ sôi của nước, dung dịch và chất béo. Ví dụ như: máy đo nhiệt độ cầm tay Hanna HI98509, nhiệt kế cầm tay tiếp xúc KT500, súng đo nhiệt độ không tiếp xúc HT-820D, nhiệt kế đo nước TP101…
Để người dùng có thể thực hiện cách đo nhiệt độ sôi của chất béo và nhiều loại dung dịch khác, sau đây là hướng dẫn chi tiết từng bước:
Bước 1: Khi quan sát và thấy dung dịch sủi bọt nhiều, hãy khởi động nhiệt kế (máy đo nhiệt độ). Đưa đầu dò của máy tiến vào trong dung dịch đang sôi, chú ý nên để đầu dò ngâm trong nước khoảng 2 – 3cm.
Bước 2: Đợi một chút để máy trả kết quả đo về trên màn hình, sau đó bạn có thể bỏ đầu dò nhiệt độ ra khỏi dung dịch cần đo.
Cách so sánh nhiệt độ sôi của chất béo
Việc so sánh nhiệt độ sôi của những loại chất béo với các loại chất khác bao gồm việc xem xét các yếu tố như cấu trúc phân tử, liên kết hóa học và tính chất vật lý của các chất đó. Cụ thể:
Xác định loại chất và cấu trúc phân tử
| Chất béo | Chất béo chủ yếu là triglyceride, gồm một glycerol liên kết với ba axit béo. Chúng là các phân tử lớn và không phân cực. |
| Nước và các dung môi phân cực khác | Các phân tử nhỏ, phân cực, như nước (H₂O), có liên kết hydro mạnh. |
| Hydrocacbon | Các phân tử không phân cực như methane (CH₄), ethane (C₂H₆), và các ankan dài hơn. |
Liên kết hóa học và lực tương tác
| Liên kết hydro | Các chất có liên kết hydro (như nước) thường có nhiệt độ sôi cao hơn do liên kết mạnh giữa các phân tử. |
| Lực Van der Waals | Các chất béo có lực Van der Waals tương đối yếu giữa các phân tử không phân cực lớn, do đó nhiệt độ sôi của chúng thường cao nhưng không thể đo chính xác vì sự phân hủy trước khi sôi. |
| Liên kết ion | Các chất ion (như muối) có nhiệt độ sôi rất cao do lực tương tác ion-ion mạnh. |
So sánh nhiệt độ sôi của chất béo với các loại khác
| Chất béo với nước | Nước có nhiệt độ sôi là 100°C ở áp suất khí quyển tiêu chuẩn, chủ yếu do liên kết hydro mạnh. Chất béo có nhiệt độ sôi lý thuyết cao (~300°C) nhưng thực tế thường phân hủy trước khi đạt đến nhiệt độ này. |
| Chất béo với dung môi hữu cơ | Các dung môi hữu cơ như ethanol (78.37°C), acetone (56°C) có nhiệt độ sôi thấp hơn chất béo, do các phân tử nhỏ hơn và lực liên kết yếu hơn. |
| Chất béo với Hidrocacbon | Methane (-161°C), ethane (-89°C), butane (0°C), và các ankan dài hơn (thường dưới 200°C) có nhiệt độ sôi thấp hơn chất béo vì các phân tử nhỏ hơn và lực Van der Waals yếu hơn. |
Có thể thấy, so với nhiệt độ sôi của nước, nhiệt độ sôi của chất béo thường cao hơn rất nhiều. Tuy nhiên, mỗi loại đều có nhiệt độ sôi riêng được tính toán tùy thuộc vào cấu tạo, khả năng liên kết. Việc nắm được chỉ số nhiệt độ sôi này sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc sử dụng chất béo, tiêu biểu như dầu ăn.
Việc nắm được mức nhiệt độ sôi của chất béo sẽ giúp người dùng chủ động hơn trong cuộc sống cũng như công việc của mình. Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn những thông tin, kiến thức bổ ích. Nếu cần tư vấn thêm về các loại máy đo nhiệt độ, hãy liên hệ TKTECH để được hỗ trợ nhanh chóng và mua hàng chất lượng với nhiều ưu đãi nhé!
