Nên hiệu chuẩn thiết bị bao lâu một lần là tốt nhất?

Hiệu chuẩn là hoạt động xác định, thiết lập mối quan hệ giữa giá trị đo của chuẩn đo lường, phương tiện đo với giá trị đo của đại lượng cần đo. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn chưa nắm rõ được là nên hiệu chuẩn thiết bị bao lâu một lần? Vậy nên bài viết hôm nay sẽ giúp bạn giải đáp cho câu hỏi này.

Thời gian hiệu chuẩn thiết bị cách bao lâu là tốt nhất?

Thông thường, các tổ chức/doanh nghiệp đều mặc định thời gian đề nghị trên Giấy hiệu chuẩn là thời hạn hiệu chuẩn. Nhưng điều này lại hoàn toàn sai lầm, bởi Hiệu chuẩn là tự nguyện. Do đó, trên giấy hiệu chuẩn ghi là: “Đề nghị hiệu chuẩn lại” vào ngày nào đó chứ không bắt buộc như Kiểm định là “Ngày hết hạn kiểm định”. 

Đề nghị là khuyến nghị mang tính tham khảo, không bắt buộc cho nên không đủ cơ sở để đưa ra một một điểm không phù hợp. Trừ khi nó là quy định của tổ chức (đối với hiệu chuẩn nội bộ) và các quy định về luật có liên quan.

Vậy nên hiệu chuẩn thiết bị bao lâu một lần?

Như vậy, thời hạn và tần suất hiệu chuẩn phụ thuộc vào độ ổn định của thiết bị. Và độ ổn định của thiết bị sẽ phụ thuộc vào các yếu tố sau:

– Tần suất sử dụng thiết bị

– Chất lượng thiết bị

– Môi trường làm việc và bảo quản

– Tuổi thọ của thiết bị và độ trượt của sai số (độ rơi của sai số thiết bị)

– Chế độ bảo trì, bảo dưỡng…

Do đó, không phải mọi thiết bị dù mới mua hay đã sử dụng lâu đều có tần suất hiệu chuẩn là như nhau (thường là định kỳ 1 năm). Thời hạn hiệu chuẩn tiếp theo được đưa ra sau khi phân tích kết quả độ rơi của thiết bị. 

Nhà sản xuất khuyến nghị nên hiệu chuẩn thiết bị bao lâu một lần?

Hiệu chuẩn dựa theo khuyến nghị của nhà sản xuất vẫn luôn là tốt nhất. Tuy nhiên, không phải tất cả các vị trí thiết bị trong nhà máy đều có nhu cầu như nhau. Mà tùy thuộc vào mức độ quan trọng của phép đo để bạn chọn tăng/giảm tần suất hiệu chuẩn.

Về tính chất quan trọng của phép đo

Sự quan trọng của phép đo là một yếu tố rất quan trọng người dùng cần xem xét trước khi thực hiện kế hoạch hiệu chuẩn cho thiết bị của mình. Bạn nên hiểu chuẩn thường xuyên cho các thiết bị đặt ở những vị trí quan trọng hơn.

Trong các ngành có quy định riêng như dược phẩm, thực phẩm, đồ uống thì cần phải cẩn thận hơn khi quyết định giảm tần suất hiệu chuẩn của một thiết bị. Bên cạnh đó, người dùng cũng cần so sánh chi phí hiệu chuẩn với chi phí hiệu chuẩn vượt quá dung sai để có phương án tốt nhất.

Về điều kiện hoạt động – Nên hiệu chuẩn thiết bị bao lâu một lần 

Yếu tố tác động nhiều đến chất lượng và độ chính xác của thiết bị đó chính là điều kiện hoạt động và môi trường hoạt động. Bạn có thể cập nhật tần suất hiệu chuẩn dựa vào tần suất sử dụng thiết bị và môi trường sử dụng thiết bị.

Lịch sử ổn định của thiết bị

Việc lưu giữ lại dữ liệu lịch sử của công cụ hiệu chuẩn có thể sẽ rất hữu ích khi tạo lịch hiệu chuẩn. Nếu hiệu chuẩn một thiết bị thất bại, bạn nên xem xét tăng tần suất hiệu chuẩn thiết bị đó. Mặt khác nếu thiết bị ổn định và đáp ứng giới hạn dung sai mà không cần điều chỉnh nó. Khi đó bạn có thể kéo dài thời gian hiệu chuẩn.

Căn cứ vào một số lý do đặc biệt để hiệu chuẩn

Có một vài lý do đặc biệt ảnh hưởng đến quyết định nên hiệu chuẩn thiết bị bao lâu một lần? Ví dụ như là việc vận chuyển thiết bị có sự cố hoặc cú sốc bất ngờ. Trong trường hợp này tốt nhất nên hiệu chuẩn thiết bị. Bạn cũng nên hiệu chuẩn thiết bị trước và sau một phép đo quan trọng, lý do chính là đảm bảo là kết quả kiểm tra đáng tin cậy.

Lưu ý khi hiệu chuẩn thiết bị đo

Thời gian hiệu chuẩn không phải là tần suất nhất định là 1 năm hay một tần suất nhất định nào đó. Điều đó phụ thuộc vào kết quả hiệu chuẩn của lần gần nhất. Do vậy sau khi hiệu chuẩn thiết bị có kết quả thì bạn mới quyết định thời gian hiệu chuẩn tiếp theo.

Hãy luôn nhớ rằng, khuyến nghị trên giấy hiệu chuẩn là cơ sở tham khảo không phải là bắt buộc. Tần suất hiệu chuẩn là do doanh nghiệp tự quyết định.

Hiệu chuẩn nội bộ – Nên hiệu chuẩn thiết bị bao lâu một lần?

Quy trình tiến hành hiệu chuẩn nội bộ được thực hiện như sau:

Lập danh sách thiết bị hiệu chuẩn nội bộ –> Xây dựng phương pháp hiệu chuẩn và tiêu chí chấp nhận –> Thực hiện hiệu chuẩn –> Phân tích và đánh giá kết quả hiệu chuẩn –> Xác lập thời gian hiệu chuẩn tiếp theo.

Quy trình hiệu chuẩn nội bộ cũng tương tự như quy trình hiệu chuẩn bên ngoài. Chỉ khác ở chỗ là xây dựng phương pháp hiệu chuẩn.

Hiệu chuẩn nội bộ và kiểm tra xác nhận

Nhiều người thường nhằm hiệu chuẩn với kiểm tra xác nhận. Bởi thực hiện kiểm tra xác nhận cũng được gọi là hiệu chuẩn. Nhưng hiệu chuẩn là dùng thiết bị so sánh với vật chuẩn (vật đo) để xác định sự sai lệch của thiết bị với vật đọ tại những giá trị xác định. Còn kiểm tra xác nhận là kiểm tra xem thiết bị có nằm trong giới hạn sai số cho phép hay không. Thông thường người ta chỉ kiểm tra xác nhận tại 1 hay một số điểm đo nhất định.

Ví dụ 1:

Mỗi ngày sau khi khởi động cân, bạn để một quả cân chuẩn lên xem nó đúng giá trị sai số cho phép hay không. Nếu đúng cho sử dụng, không đúng thì thực hiện hiệu chỉnh cân về giá trị đúng. Quy trình này gọi là kiểm tra xác nhận chứ không phải là hiệu chuẩn.

Ví dụ 2:

Bạn có một chiếc thước kẹp, định kỳ hàng quý bạn đem chúng kẹp đo vật kích thước chuẩn và xác nhận nó có đạt trong sai số cho phép hay không. Quá trình này gọi là kiểm tra xác nhận không gọi là hiệu chuẩn. Hiệu chuẩn cũng làm như vậy tuy nhiên việc này được lập lại để tính ra độ tái lập (độ chụm) và độ đúng của phương tiện.

Nội dung của hiệu chuẩn nội bộ – Nên hiệu chuẩn thiết bị bao lâu một lần 

Tóm lại, 4 yếu tố mà quá trình hiệu chuẩn nội bộ phải chỉ ra là:

– Độ đúng: đơn giản là độ trúng ngay tâm;

– Độ chụm: đơn già là bắn n lần thì n lần trúng cùng 1 vị trí duy nhất;

– Độ lệch chuẩn:

– Độ không đảm bảo phép đo.

Lưu ý khi hiệu chuẩn nội bộ

Người hiệu chuẩn phải có năng lực thực hiện hiệu chuẩn, có kiến thức và kinh nghiệm trong việc thực hiện vấn đề này. Hãy nhớ rằng thiết bị sau khi sửa chữa phải thực hiện hiệu chuẩn lại. Thiết bị sau khi hiệu chuẩn phải có dấu hiệu nhận dạng là đã hiệu chuẩn và được sử dụng tới thời gian nào.

Việc làm lý tưởng nhất là bạn nên hiệu chuẩn thường xuyên cho thiết bị để tránh hiệu chuẩn không thành công, tốn kém chi phí và ảnh hưởng đến hiệu suất công việc. Những yếu tố trên đây đều rất quan trọng không được bỏ qua khi quyết định tần suất hiệu chuẩn các thiết bị của mình. Bởi không có một con số cụ thể cho câu hỏi:  Nên hiệu chuẩn thiết bị bao lâu một lần?