Khí Hiệu Chuẩn: Giải Pháp Đảm Bảo Độ Chính Xác trong Đo Lường

Trong lĩnh vực đo lường và kiểm định, độ chính xác và tin cậy của các thiết bị đo là yếu tố then chốt để đảm bảo chất lượng và an toàn. Để đạt được điều này, việc sử dụng khí hiệu chuẩn là cực kỳ quan trọng. Hãy cùng tìm hiểu thông tin về loại khí này qua bài viết dưới đây cùng TKTECH nhé!

Khí hiệu chuẩn là gì?

Khí hiệu chuẩn (Calibration gas) là loại khí hoặc hỗn hợp khí được sử dụng làm tiêu chuẩn để hiệu chỉnh và kiểm tra các thiết bị đo lường khí. Nó có những đặc điểm chính như:

– Thành phần chính xác: Khí chuẩn được sản xuất với thành phần và nồng độ rất chính xác, thường được xác định bằng các phương pháp phân tích chuẩn mực. Điều này đảm bảo rằng các phép đo sử dụng khí chuẩn sẽ có độ chính xác cao.

– Độ tinh khiết cao: Để tránh sai số trong quá trình hiệu chuẩn, khí mẫu chuẩn thường có độ tinh khiết rất cao, loại bỏ tạp chất có thể ảnh hưởng đến kết quả đo.

– Đóng gói và bảo quản: Chúng thường được đóng gói trong các bình khí chuyên dụng, đảm bảo không bị rò rỉ và giữ được tính chất trong suốt thời gian sử dụng. Các bình khí này được thiết kế để duy trì áp suất ổn định và bảo quản khí trong điều kiện tốt nhất.

Mục đích sử dụng khí hiệu chuẩn 

Bất kỳ một thiết bị đo nào sau một thời gian sử dụng cũng đều cần hiệu chuẩn lại. Bởi những nguyên nhân phổ biến như: Sự thay đổi chất lượng linh kiện, môi trường sử dụng bị ô nhiễm…

Riêng các dòng máy đo khí, việc hiệu chuẩn là điều cần thiết bởi các cảm biến trong máy đều hoạt động theo nguyên lý điện hoá. Các thành phần hoá học sẽ thay đổi sau mỗi lần đó, hoặc tự thay đổi do các phản ứng hoá học tự nhiên. Việc sử dụng khí hiệu chuẩn cho quá trình hiệu chuẩn lại máy sẽ mang đến những lợi ích như:

• Đảm bảo độ chính xác của các thiết bị đo lường khí khi máy hoạt động, từ đó nâng cao độ tin cậy của các phép đo.
• Giúp các tổ chức, doanh nghiệp tuân thủ các tiêu chuẩn và quy định về đo lường cũng như an toàn khí.
• Bằng cách duy trì thiết bị đo lường chính xác và đáng tin cậy, các doanh nghiệp có thể giảm thiểu chi phí liên quan đến việc sửa chữa và thay thế thiết bị.

Ứng dụng của khí hiệu chuẩn

Ngày nay, nhu cầu sử dụng loại khí chuẩn này cũng rất phổ biến, được ứng dụng rộng rãi trong những công việc mang tính đặc thù như: 

– Hiệu chuẩn thiết bị đo khí: Nó được sử dụng để hiệu chuẩn các thiết bị đo lường khí như máy đo nồng độ khí, máy phân tích khí, cảm biến khí… nhằm đảm bảo các thiết bị đo lường hoạt động chính xác và đáng tin cậy.

– Kiểm tra thiết bị: Khí được sử dụng để kiểm tra và xác nhận lại độ chính xác của các thiết bị đo sau một thời gian sử dụng hoặc sau khi sửa chữa.

– Nghiên cứu: Trong các phòng thí nghiệm và trung tâm nghiên cứu, khí mẫu chuẩn được sử dụng để thử nghiệm và phát triển các sản phẩm mới, đảm bảo các kết quả nghiên cứu chính xác và có thể tái lập.

Các loại khí hiệu chuẩn hiện nay

Dưới đây là một số hỗn hợp khí được dùng để hiệu chuẩn các loại máy đo khí dễ cháy, hệ thống đo khí cố định, máy dò khí cầm tay hay máy hiệu chuẩn đa năng. Bao gồm:

• Chai khí chứa 50% LEL Methane (CH4) / Air, Model 2AL
• Chai khí chứa 2.5% Carbon Dioxide (CO₂), 20.9% Oxygen (O₂), Balance Nitrogen (N₂)
• Chai khí chứa 25 PPM Hydrogen Sulfide (H₂S), 50 PPM Carbon Monoxide (CO), 2.5% Methane (CH₄), 12% Oxygen (O₂), Balance Nitrogen (N₂)
• Chai khí chứa Hydrogen Sulfide (H2S) 50ppm balance air – Model 8AL
• Chai khí chứa 25 PPM Hydrogen Sulfide (H₂S), 100 PPM Carbon Monoxide (CO), 0.35% Pentane (C₅H₁₂), 19% Oxygen (O₂), Balance Nitrogen (N₂)
• Chai khí chứa 25 ppm Hydrogen Sulfide (H₂S), Balance Nitrogen (N₂)
• Chai khí chứa 10 ppm Ethylene Oxide (C₂H₄O), Balance Nitrogen (N₂)

Lưu ý khi sử dụng khí hiệu chuẩn máy đo khí

Hiện nay, mỗi nhà sản xuất thiết bị đo sẽ có khuyến cáo về thời gian hiệu chuẩn khác nhau. Chính vì thế, sau một khoảng thời gian sử dụng, bạn cần mang máy đi hiệu chuẩn để đảm bảo hiệu quả khi sử dụng thiết bị. Trong quá trình này, bạn cần lưu ý:

• Mang thiết bị đến các đơn vị hiệu chuẩn uy tín, điều này giúp cho việc tiến hành hiệu chuẩn được đảm bảo độ chính xác, sử dụng đúng loại khí chuẩn
• Nhớ kiểm tra hạn sử dụng của các mẫu khí chuẩn để đảm bảo khí vẫn trong thời gian hiệu lực cho kết quả chính xác
• Không nên tự hiệu chuẩn, bổ sung lượng khí tiêu chuẩn vào trong thiết bị của bạn vì nó có thể gây hỏng máy.

FAQ – Một số câu hỏi về khí hiệu chuẩn

Dưới đây, bài viết sẽ giải đáp những thông tin cho một số câu hỏi liên quan về loại khí chuẩn này:

Khí hiệu chuẩn có hạn sử dụng không?

Khí tham chiếu sẽ có hạn sử dụng. Đó chính là khoảng thời gian mà hỗn hợp khí vẫn giữ được nồng độ chính xác và tính chất cần thiết để sử dụng cho việc hiệu chuẩn thiết bị đo lường. Hạn sử dụng này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm: loại khí và hỗn hợp khí, chất liệu và điều kiện bình chứa, điều kiện lưu trữ.

Hạn sử dụng thường được nhà sản xuất ghi rõ trên nhãn bình chứa hoặc trong tài liệu kèm theo sản phẩm. Thông tin này bao gồm ngày sản xuất và ngày hết hạn. Thông thường, hạn sử dụng của khí chuẩn có thể dao động từ vài tháng đến vài năm.

Có thể hiệu chuẩn máy đo khí với khí hiệu chuẩn hết hạn không?

Các nhà sản xuất không khuyến khích việc hiệu chuẩn máy đo khí với những khí chuẩn đã hết hạn bởi:

– Độ chính xác giảm: Nếu khí đã hết hạn thì thành phần và nồng độ của các khí trong hỗn hợp có thể không còn chính xác như ban đầu. Điều này dẫn đến kết quả hiệu chuẩn sai lệch và không đáng tin cậy.

– Không tuân thủ quy định: Sử dụng khí chuẩn hết hạn có thể vi phạm các tiêu chuẩn và quy định về đo lường và an toàn. Điều này đặc biệt quan trọng trong các ngành công nghiệp yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn quốc tế.

– Ảnh hưởng đến thiết bị đo: Sử dụng khí mẫu chuẩn chất lượng kém có thể ảnh hưởng đến hiệu suất và tuổi thọ của thiết bị đo khí. Các thiết bị có thể cần phải được hiệu chỉnh lại thường xuyên hơn hoặc thậm chí có thể bị hỏng.

– Làm mất sự uy tín và an toàn: Trong các ngành công nghiệp như y tế, thực phẩm, và hóa chất, việc đo lường chính xác là rất quan trọng. Sử dụng khí chuẩn hết hạn có thể dẫn đến các sai sót nghiêm trọng, ảnh hưởng đến an toàn và uy tín của doanh nghiệp.

Mua khí hiệu chuẩn ở đâu?

Để mua khí tham chiếu, bạn có thể tham khảo và lựa chọn từ các nhà cung cấp uy tín và chuyên nghiệp như:

• Công ty chuyên về thiết bị đo lường và kiểm nghiệm: Những công ty này thường cung cấp các loại khí chuẩn cũng như thiết bị đo lường chất lượng. Họ cũng có thể cung cấp dịch vụ hiệu chuẩn và bảo trì thiết bị, ví dụ như công ty Thương mại Dịch vụ Công nghệ TK.
• Nhà sản xuất khí công nghiệp (Air Liquide, Linde, Praxair và Air Products) thường có các loại khí tham chiếu trong danh mục sản phẩm của họ
• Các đại lý uỷ quyền của các hãng sản xuất khí lớn, công ty cung cấp thiết bị phòng thí nghiệm…

Khí hiệu chuẩn không chỉ giúp hiệu chỉnh các thiết bị đo khí một cách chính xác. Nó còn đảm bảo cho các kết quả đo lường luôn đạt độ đáng tin cậy và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế. Hy vọng bài viết hôm nay đã giúp bạn hiểu rõ về tầm quan trọng cũng như cách sử dụng loại khí này để tối ưu hóa hiệu suất của các thiết bị đo lường.