Dùng máy thủy bình đo khoảng cách được không | TKTECH

Để đo khoảng cách có rất nhiều phương pháp và dụng cụ đo khác nhau, nhưng được chọn dùng nhiều nhất là máy thủy bình. Dựa vào số đọc chỉ trên và chỉ dưới trên vạch khắc trên mia của máy thủy bình để đưa ra con số chiều dài giữa điểm trên thực địa. Vậy dùng máy thủy bình đo khoảng cách như thế nào chính xác? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ở bài viết này nhé!

Có nên dùng máy thủy bình đo khoảng cách không?

Thực tế hiện nay cho thấy, khi bạn cần đo đạc khoảng cách sơ bộ ở một cự ly xa mà thước thép đo nếu cộng dồn vào thì sẽ không chuẩn xác được. Thậm chí nó cũng không thể theo đường thẳng nếu như bạn không thể căng dây.

Đây chính là lúc bạn cần đến chiếc máy thủy bình để ngắm và kết hợp với mia máy thủy bình chuẩn để xác định ngay lập tức khoảng cách giữa hai điểm bất kỳ trên thực địa. Chỉ cần dựa vào tia ngắm của máy thủy bình.

>>>> Nếu bạn quan tâm đến các thiết bị đo khoảng cách có thể tham khảo nhanh tại: máy đo khoảng cách

Tính năng đo khoảng cách bằng máy thủy bình xác định khoảng cách từ máy tới mia trong phạm vi sai số lớn. Máy thủy bình chuyên dùng để đo cao, đo xa, đo góc hoặc so sánh độ cao giữa 2 điểm để cho ra kết quả với mức độ chính xác đến từng mm.

Dùng máy thủy bình đo khoảng cách sẽ giúp giảm thiểu sai số đo góc. Bởi máy thủy bình cho phép người dùng có thể triển khai những góc đo cao độ. Từ đó có thể dễ dàng tính ra những tham số cao độ bình quân địa hình trong công việc để nắm bắt địa hình khởi công trắc địa.

Tìm hiểu máy thủy bình là gì?

Máy thủy bình là thiết bị dùng để đo độ chênh cao giữa các điểm trên mặt đất theo phương pháp đo cao hình học. Độ chính xác của máy phụ thuộc chủ yếu vào độ nhạy bén của ống thăng bằng dài và độ phóng đại của ống kính.

Phân loại máy thủy bình

Máy thủy bình được phân loại theo nguyên lý hoạt động hoặc theo độ chính xác.

– Dựa vào nguyên lý hoạt động: chia thành 2 loại

• Máy thủy bình tự động: Topcon, Nikon, Leica
• Máy thủy bình điện tử, hay còn gọi là máy thủy bình laser: Leica sprinter 150M, Leica sprinter 250M,…

– Dựa trên độ chính xác: chia thành 3 loại

• Máy thủy bình có độ chính xác thấp: sai số đo khép 2.0 mm – 2.5 mm/km như : Sokkia b40, Topcon at-b4 b40,…
• Máy thủy bình có độ chính xác trung bình: sai số do khép 1.0mm – 2.0 mm/km như: Nikon ae-7c, Leica na730,…
• Máy thủy bình độ chính xác cao: sai số đo khép dưới 1.0mm/km như: Nikon as-2c, Topcon at-b2…

Các tính năng của máy thủy bình

Chiếc máy này ra đời nhằm mục đích thiết lập các giá trị độ cao vật lý, làm đường bình độ cho địa hình cần xác định hoặc tính toán chênh lệch độ cao giữa các địa hình, địa vật. Bên cạnh việc dùng máy thủy bình đo khoảng cách, dụng cụ này còn có chức năng khác: 

Dùng để truyền cao độ giữa 2 điểm A, B

Ví dụ: Muốn xác định độ chênh cao giữa A và B. Ta chỉ cần dùng máy thủy bình ngắm và đọc số mia tại vị trí A (a) và vị trí B (b). Sau đó lấy a-b=c, sẽ có được độ chênh cao giữa A,B; rồi lấy độ chênh cao c cộng với cao độ 1 trong 2 điểm, ta sẽ được cao độ của điểm còn lại.

Xác định cao độ của một vị trí

Phương pháp truyền cao độ cũng được dùng để áp dụng cho các bài toán trắc địa yêu cầu độ chính xác cao. Ví dụ như dẫn tuyến thuỷ chuẩn từ các điểm gốc về chân công trình hoặc dùng trong các công tác quan trắc lún… Có thể kể tới rất nhiều ứng dụng trong trắc địa nhờ phương pháp đo cao này, được gọi là đo cao hình học.

Đo khoảng cách từ máy đến mia

Bằng hệ thống chỉ chữ thập khắc chính xác, người dùng có thể xác định khoảng cách từ máy tới vị trí đặt mia với độ chính xác hàng cm. Máy thủy bình đo khoảng cách bằng lưới chỉ chữ thập.

Theo công thức d = (a-b)100 (Trong đó, a là số đọc chỉ trên, b là số đọc chỉ dưới, 100 là hằng số nhân).

Đo góc

Kết quả đo góc này thường được lấy làm phương hướng sơ bộ nhằm xác định hướng dễ dàng hơn cho người đo. Độ chính xác kết quả đo góc bằng thiết bị trắc địa này là 30”.

Đối với máy thủy bình, mia đo cao là công cụ đi kèm không thể thiếu khi sử dụng. Mia là một loại thước dùng trong đo cao hình học, trên mia có khắc vạch. Độ dài mia thường từ 2-5m. Phân loại mia tùy theo từng loại máy sử dụng.

Lĩnh vực sử dụng

Máy thủy bình được áp dụng nhiều trong xây dựng lưới độ cao của ngành trắc địa, địa chính hoặc dùng trong dẫn truyền độ cao. Ngoài ra nó còn được sử dụng trong công tác truyền dẫn cao độ điểm, san lấp mặt bằng trong xây dựng, quan trắc lún công trình, đo đạc trong thi công nhà xưởng, đường xá, dẫn cao độ phục vụ cho đo vẽ thành lập bản đồ.

Hướng dẫn dùng máy thủy bình đo khoảng cách

Để đo xa bằng máy thủy bình, các kỹ sư sẽ thực hiện theo các bước sau:

Bước 1: Chọn vị trí đặt máy

Chọn vị trí đặt máy để đo khoảng cách bằng máy thủy bình tại vị trí bất kỳ trên mặt sàn hay nơi cần đo đạc. Tốt nhất là nên đặt máy cao hơn vị trí của mốc gốc.

Bước 2: Cân máy thủy bình

Bạn phải chắc chắn rằng vị trí đặt máy thủy bình có nền chắc chắn không bị sụt lún. Chân máy được đặt ở vị trí ngang bằng nhất. Đặt bọt thủy tròn trên máy sao cho nó nằm trên vị trí đường thẳng tưởng tượng đi qua 2 ốc trên máy. Vặn 2 ốc trên đế máy cùng chiều để đưa bọt nước vào vị trí cân bằng rồi dùng ốc thứ 3 điều chỉnh để bọt nước này vào vị trí cân bằng chính xác.

Bước 3: Tiến hành đo đạc

Chúng ta ngắm vào mia (mia là một thước cúng có khắc vạch và ghi số). Tiến hành điều quang sao cho hình ảnh mia trong ống ngắm của máy cho hình ảnh rõ nét nhất.

Bước 4: Tính khoảng cách

Gọi số đọc chỉ trên là a, số đọc chỉ dưới là b. Tính khoảng cách theo công thức: S=(a-b)x const.

Ứng dụng nổi bật của thiết bị này chính là bố trí được độ cao thực địa một cách chính xác và đạt độ tin cậy nhất.

Những lưu ý khi dùng máy thủy bình đo khoảng cách

Sử dụng máy thủy bình rất đơn giản, thế nhưng có một số điều bạn nên lưu ý khi đo khoảng cách bằng máy thủy bình. Nhằm để vận hành máy tốt hơn và cho kết quả chính xác hơn.

– Tìm hiểu kỹ về mặt thủy chuẩn (độ cao trung bình của mực nước biển quy ước theo tiêu chuẩn chung quốc tế. Xác định mặt thủy chuẩn trước khi tiến hành đo là điều hết sức cần thiết. Nó giúp người dùng sử dụng máy thủy bình nhanh chóng và chính xác hơn.

– Hiểu rõ công dụng các phép đo của máy thủy bình bởi máy thủy bình thực hiện được rất nhiều phép đo: đo độ cao tương đối, độ cao tuyệt đối, khoảng cách giữa các điểm…

– Cân nhắc các phụ kiện của máy như chân, mia nhằm đảm bảo công tác đo đạc thuận lợi và nhanh chóng hơn.

– Đo máy thủy bình ở điều kiện cho phép. Nếu bạn đo xa dưới thời tiết khắc nghiệt hoặc điều kiện không đủ ánh sáng, chắc chắn sẽ làm ảnh hưởng đến kết quả đo của bạn. Vậy nên, hãy đảm bảo rằng trước khi tiến hành đo đạc, tất cả các yếu tố bên ngoài sẽ không làm ảnh hưởng đến tính chính xác của công việc.

Nên dùng máy thủy bình đo khoảng cách loại nào tốt?

Tùy theo mục đích sử dụng của người dùng mà bạn có thể chọn máy thủy bình chuẩn sao cho phù hợp với công việc của bạn. Cũng như chọn các dòng máy dựa vào yêu cầu độ chính xác cao.

Nếu dùng cho khảo sát công trình

– Máy thủy bình Nikon AC- 2S: dùng để đo quan trắc độ lún của công trình, kiểm tra độ phẳng của sàn thi công, lập lưới khống chế độ cao…

– Máy thủy bình AX- 2S: có độ phóng đại 20X, độ chính xác lên đến +/-2.5mm/1km

– Máy thủy bình Sokkia B40A: độ phóng đại ống kính 24X, độ chính xác 2,0mm, khả năng đọc nhỏ nhất 15’’, độ cài đặt chính xác 3”.

Nếu dùng máy cho công tác xây dựng nhà ở cao tầng

– Máy thủy bình Leica NA 824: đo khoảng cách ngắn nhất là 1m, IP chống sốc bụi cao, sai số từ 1,5 -2,5mm

– Leica NA 720: độ phóng đại 20X, sai số đo trên 1km khoảng +/-2,5mm

– Leica NA 728: độ phóng đại lên đến 28X, vật liệu bền vững có khả năng chống va đập. Máy đo được trong tình trạng ánh sáng kém nhưng vẫn đảm bảo độ chính xác.

Trên đây là thông tin về thiết bị máy thủy bình và chúng tôi cũng đã hướng dẫn bạn cách dùng máy thủy bình đo khoảng cách như thế nào cho chính xác. Hy vọng bài viết sẽ giúp ích một phần nào đó cho công việc của bạn!