Dây trung tính là gì? Công dụng, cách phân biệt với các dây điện khác

Một trong những yếu tố quan trọng nhất của bất kỳ một hệ thống điện nào đó chính là dây trung tính. Vậy dây trung tính là gì? Tại sao nó lại đóng vai trò then chốt trong hệ thống điện? Trong bài viết này, TKTECH sẽ cùng khám phá khái niệm, chức năng, và tầm quan trọng của loại dây này trong mạng lưới điện như thế nào nhé!

Dây trung tính là gì?

Dây trung tính (dây trung) là một trong ba dây dẫn chính của hệ thống điện ba pha, gồm nó và dây dẫn pha A, pha B. Trong hệ thống này, dòng điện xoay chiều được tạo ra bởi nguồn điện ba pha, các pha A, B, C có cùng amplitud và cùng tần số, nhưng lại chênh lệch về pha 120 độ. 

Dây trung tính chính là một dây dẫn thứ tư được kết nối với trung tâm của hệ thống ba pha. Nó không mang dòng điện nào trong điều hoạt động bình thường. Nhưng trong một số trường hợp (ví dụ như sự mất cân bằng của dòng điện trong hệ thống ba pha, dòng điện sẽ chảy qua dây trung tính để bù cho sự mất cân bằng này và đảm bảo an toàn cho cả hệ thống điện.

Hiện nay, dây trung tính được sử dụng rộng rãi trong hầu hết các hệ thống điện ba pha của các toà nhà, nhà máy sản xuất, trạm biến áp và cả trong các thiết bị công nghiệp, thiết bị điện.

Dây trung tính ký hiệu là gì?

Dây trung tính có ký hiệu là chữ N hoặc Nc. Ký hiệu N thường xuất hiện trên các bộ điều khiển, biến áp, mạch điện, đấu nối, tài liệu kỹ thuật và các thiết bị điện có dây trung tính. Hiểu rõ dây trung tính là gì sẽ giúp chúng ta nhận thức được vai trò quan trọng của nó trong hệ thống điện. Dây trung tính không chỉ đảm bảo sự cân bằng và ổn định cho hệ thống điện. Mà còn góp phần quan trọng trong việc bảo vệ an toàn cho người sử dụng và thiết bị điện.

Công dụng của dây trung tính là gì?

Nhiều người thắc mắc về công dụng của dây trung tính trong mạch 3 pha Trong hệ thống ba pha, dây trung tính đóng vai trò vô cùng quan trọng như sau:

– Đảm bảo độ an toàn: Dây trung tính cung cấp một mức độ an toàn đảm bảo cho hệ thống điện ba pha. Bằng cách giảm thiểu nguy cơ xảy ra các tai nạn điện, điện giật hay các sự cố liên quan đến điện áp.

– Giảm tình trạng nhiễm điện từ: Dây trung tính giúp giảm thiểu các hiện tượng nhiễu điện tử, bảo vệ các thiết bị điện khác trong hệ thống khỏi những sự cố.

– Cân bằng tải: Trong hệ thống điện ba pha, dây trung tính được sử dụng để cân bằng tài giữa các pha, giảm thiểu sự mất cân bằng.

– Cải thiện hiệu suất: Việc sử dụng dây trung tính trong hệ thống điện ba pha sẽ giúp cải thiện hiệu suất của toàn bộ hệ thống. Từ đó giúp giảm chi phí vận hành và duy trì.

– Giảm tình trạng thấp điện áp: Loại dây này cũng giúp giảm thiểu thấp điện áp trong hệ thống điện ba pha, từ đó giảm tiền điện.

Cách phân biệt dây trung tính và các dây khác

Sau khi nắm rõ khái niệm dây trung tính là gì, vậy bạn có biết làm thế nào để phân biệt dây trung tính với các dây điện khác không? Dưới đây sẽ là những phương pháp giúp bạn nhận biết chính xác và dễ dàng:

Cách phân biệt dây nóng, dây tiếp nối và dây trung tính là gì?

Thông qua chức năng, chúng ta có thể thấy trong mạch điện bao gồm ba loại dây chính đó là: dây nóng, dây trung tính (dây mát) và dây nối đất. Chúng có chức năng hoàn toàn khác nhau và không thể thay thế cho nhau trong hệ thống điện. Cụ thể:

– Dây nóng: là loại dây mang dòng điện xoay chiều và có điện thế cao. Nếu chạm vào dây này thì người dùng sẽ bị giật ngay.

– Dây trung tính (N): nó có đặc tính là không mang điện, không gây giật khi chạm vào và có tác dụng truyền tải nguồn điện tới các thiết bị điện.

– Dây nối đất: là dây được nối tiếp với mặt đất, có vai trò san bớt dòng điện rò rỉ của các thiết bị điện xuống dưới đất để tránh các tình huống giật điện nguy hiểm khi sử dụng.

Cách phân biệt dây pha, dây nối tiếp và dây trung tính qua màu sắc

Chắc hẳn bạn cũng đang thắc mắc màu sắc của dây trung tính là gì. Dựa vào màu sắc của dây, chúng ta cũng có thể phân biệt được các loại dây trong hệ thống điện. Cụ thể:

– Trong mạch điện ba pha, dây pha A sẽ có màu đỏ, dây pha B màu trắng, dây pha C màu xanh dương, dây trung tính có màu đen và dây nối đất thường là màu xanh lá có sọc vàng.

– Trong mạch điện một pha, dây nóng thường có màu đỏ, còn dây trung tính thường là các màu đen, xanh hoặc trắng.

Cách phân biệt dây pha và dây trung tính theo kích thước

Thông thường, ở trong mạch điện ba pha, dây trung tính sẽ có kích thước bé hơn so với các dây pha. Từ kiến thức về dây trung tính là gì, chúng ta có thể dễ dàng biết được tại sao dây trung tính lại nhỏ hơn dây pha. Đó là vì trong mạch điện ba pha, dây trung tính chịu dòng điện bằng tổng 3 dòng điện pha. Để các pha cân bằng thì bắt buộc dòng điện của dây mát phải nhỏ hơn rất nhiều so với dòng dây pha, thậm chí nên bằng 0V. Vì vậy mà các dây trung tính sẽ có tiết diện nhỏ hơn dây pha.

Cách phân biệt dây trung tính là gì bằng bút thử điện

Trên lý thuyết, dây trung tính có điện áp bằng 0V. Nhưng thực tế thì dây này không có điện áp hoặc điện áp khá thấp. Vì vậy, nếu bạn dùng bút thử điện chạm vào một dây mà nó không sáng thì đó chính là dây trung tính.

Dây trung tính có điện không? Có giật không?

Trên lý thuyết, loại dây này không mang điện và có số điện áp gần như bằng 0. Tuy nhiên, trên thực tế thì dây trung tính vẫn có thể mang điện và gây ra những mối nguy hiểm cho người sử dụng. Mức điện áp trên dây phụ thuộc vào độ lệch pha trong quá trình truyền tải điện, ước tính khoảng 5% giá trị điện áp trên dây pha.

Vì vậy, khi điện áp trên dây pha càng lớn thì điện áp trên dây trung tính cũng càng cao. Người dùng không được chủ quan khi sử dụng dây trung tính, cẩn thận hơn để tránh các rủi ro. Ở một số tình huống, điện áp trên dây trung tính có thể gây rò rỉ và giật néu người dùng chạm phải. Nếu mức điện áp trong dây này quá lớn có thể dẫn đến chết người.

Dây trung tính được lấy từ đâu?

Loại dây này được lấy từ điện lực, hoặc các hãng sản xuất dây điện, nhà thầu thi công lắp đặt hệ thống trong các công trình xây dựng. Dây trung tính được sản xuất và kiểm tra theo tác tiêu chuẩn kỹ thuật rất nghiêm ngặt để đảm bảo tính an toàn cũng như hiệu suất truyền tải điện.

Hy vọng bài viết đã giúp bạn nắm rõ thông tin về dây trung tính là gì?. Việc nhận diện và sử dụng đúng cách dây trung tính là bước quan trọng để đảm bảo hệ thống điện hoạt động hiệu quả và an toàn. Vì vậy, hãy đảm bảo rằng bạn luôn tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn khi thiết kế, lắp đặt hệ thống điện để tận dụng tối đa lợi ích của dây trung tính nhé! Nếu có nhu cầu mua các thiết bị đo kiểm tra điện chất lượng, hãy liên hệ ngay TKTECH để được hỗ trợ tư vấn tận tình nhất.