dB là gì? Cách tính Decibel và điều chỉnh cường độ HỢP LÝ?

Khái niệm “dB là gì”, “Vì sao nó quan trọng trong đo lường âm thanh” đang được rất nhiều người quan tâm. Decibel (dB) là đơn vị giúp xác định mức độ ồn và cường độ âm thanh trong nhiều lĩnh vực như âm nhạc, công nghiệp và đời sống hàng ngày. Hiểu rõ về cách tính dB không chỉ giúp bạn đánh giá tiếng ồn xung quanh mà còn bảo vệ thính giác hiệu quả. Hãy cùng TKTECH khám phá chi tiết về dB và cách điều chỉnh âm thanh hợp lý trong bài viết này!

dB là gì? chỉ số dB là viết tắt của từ nào?

dB là gì? Nó là ký hiệu viết tắt của từ decibel – một đơn vị đo lường mức độ của âm thanh hoặc tỷ lệ cường độ trong các lĩnh vực như âm thanh, điện tử và truyền thông. 

Ý nghĩa của dB là gì?

Decibel là một đơn vị tương đối, thường được dùng để so sánh hậu mức công suất hoặc cường độ với nhau theo thang logarit. Trong âm thanh, dB thường đo mức áp suất âm thanh (SPL – Sound Pressure level), phản ảnh độ lớn của âm thanh mà tai người có thể cảm nhận được. Trong điện tử – viễn thông, dB dùng để đo mức độ tín hiệu, độ khuếch đại hoặc suy hao của tín hiệu trong hệ thống.

Ví dụ về mức âm thanh theo đơn vị dB là gì? 

• 0 dB: Ngưỡng nghe của tai người
• 30 dB: Thư viện yên tĩnh
• 60 dB: Cuộc trò chuyện bình thường
• 90 dB: Tiếng ồn giao thông lớn
• 120 dB: Động cơ máy bay phản lực (có thể gây đau tai)

Cách tính decibel

Bởi vì decibel không phải là một đơn vị đo lường tuyệt đối mà là tương đối nên cần sử dụng công thức logarit để so sánh hai giá trị cường độ.

Công thức tính Decibel cho cường độ công suất

Khi so sánh hai mức công suất (P1 và P0) thì công thức tính db là gì?

Ví dụ: Nếu p1 – 10W và P0 = 1W thì: LdB = 10 × log10 (10/1) = 10 × 1 = 10dB

Nếu P1 = 100W và P0 = 1W thì: LdB = 10 × log10 (100/1) = 10 × 2 = 20dB

Công thức tính Decibel cho cường độ điện áp hoặc âm thanh

Khi so sánh hai mức điện áp (V1 và V0), công thức là:

Ví dụ: Nếu V1 = 2V và V0 = 1V thì: LdB = 20 × log10 (2/1) = 20 × 0.301 = 6.02dB

Nếu V1 = 10V và V0 = 1V thì: LdB = 20 × log10 (10/1) = 20 × 1 = 20dB

Cách tính Decibel của mức áp suất âm thanh

Mức áp suất âm thanh được tính bằng công thức:

Trong đó:

• P là áp suất âm thanh đo được.
• Pref là mức áp suất tham chiếu (thường là 20 µPa – ngưỡng nghe của tai người).

Ví dụ: Nếu áp suất âm thanh đo được là 200 µPa thì:

Mức cường độ âm thanh phù hợp

Mức cường độ âm thanh phù hợp cho người khiếm thính và người mang máy trợ thính phụ thuộc vào mức độ suy giảm thính lực của từng người. Ví dụ:

Người khiếm thính

Ngưỡng nghe của người bình thường

• 0 – 25 dB: Nghe bình thường.
• 25 – 40 dB: Mất thính lực nhẹ (khó nghe tiếng nhỏ, như thì thầm).
• 40 – 70 dB: Mất thính lực trung bình (khó nghe cuộc hội thoại bình thường).
• 70 – 90 dB: Mất thính lực nặng (cần máy trợ thính để nghe giọng nói).
• 90+ dB: Mất thính lực sâu (máy trợ thính có thể không đủ, cần cấy ốc tai điện tử).

Người mang máy trợ thính

Máy trợ thính thường khuếch đại âm thanh trong khoảng 50 – 85 dB, giúp người mất thính lực từ trung bình đến nặng có thể nghe rõ hơn. Thiết bị này cũng có thể điều chỉnh mức khuếch đại theo nhu cầu để tránh quá to hoặc quá nhỏ.

Mức âm thanh lý tưởng cho người sử dụng máy trợ thính như sau: 

• Cuộc trò chuyện bình thường: 60 – 70 dB.
• Xem TV/radio: 70 – 85 dB.
• Nghe điện thoại: 65 – 80 dB.

Lưu ý: Âm thanh quá lớn (>85 dB) có thể gây khó chịu hoặc hư hại thính giác, kể cả với người khiếm thính. Nên lựa chọn máy trợ thính hiện đại có tính năng lọc tiếng ồn, tăng âm thanh quan trọng và giảm âm quá mức. 

Đo độ ồn dB bằng những cách nào?

Việc đo độ ồn dB là gì sẽ giúp xác định mức âm thanh trong môi trường để đảm bảo an toàn thính giác. Hiện nay, có hai phương pháp phổ biến là sử dụng máy đo độ ồn chuyên dụng và app đo âm thanh trên điện thoại phù hợp cho từng nhu cầu khác nhau.

Sử dụng máy đo độ ồn

Máy đo độ ồn là thiết bị chuyên dụng để đo mức âm thanh trong môi trường. Máy sử dụng micro nhạy cảm để thu âm thanh, chuyển đổi thành tín hiệu điện và sau đó hiển thị kết quả theo đơn vị dB. 

• Ưu điểm: Độ chính xác cao, có thể đo trong nhiều điều kiện khác nhau, dùng trong công nghiệp, y tế.
• Nhược điểm: Giá thành cao, cồng kềnh hơn so với ứng dụng di động.
• Một số model nổi bật nên sử dụng: Máy đo độ ồn Benetech GM1356, Máy đo mức độ âm thanh kỹ thuật số Extech 407730,  Thiết bị đo độ ồn RION NL-42.

Nếu bạn đang tìm mua máy đo cường độ âm thanh chất lượng cao, giá tốt, hãy lựa chọn CÔNG TY TNHH TM DV CÔNG NGHỆ TK. Chúng tôi cam kết cung cấp sản phẩm chính hãng, độ chính xác cao, bảo hành uy tín cùng dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp. Liên hệ ngay 094 777 888 4 để được hỗ trợ tốt nhất!

Đo âm thanh thông qua các ứng dụng trên điện thoại

Ngoài thiết bị chuyên dụng, hiện nay có nhiều app trên smartphone hỗ trợ đo âm thanh rất đơn giản. Chúng sử dụng micro của điện thoại để thu âm, sau đó phần mềm xử lý và hiển thị mức dB.

• Ưu điểm: Dễ sử dụng, tiện lợi, đa số ứng dụng để miễn phí.
• Nhược điểm: Độ chính xác thấp hơn máy đo độ ồn chuyên dụng, phụ thuộc vào chất lượng của micro điện thoại.
• Một số ứng dụng đo độ ồn phổ biến hiện nay như: Decibel X, Sound Meter, SPL Meter.

Top 3 cách làm giảm tiếng ồn trong nhà hiệu quả

Tiếng ồn trong nhà có thể gây khó chịu, ảnh hưởng đến sức khỏe và giấc ngủ của bạn. Để tạo không gian yên tĩnh, bạn có thể áp dụng các biện pháp đơn giản dưới đây:

Cách âm nhà của bạn bằng các chất liệu phù hợp

• Sử dụng các vật liệu có độ cách âm tốt cho ngôi nhà. Ví dụ như lắp đặt xốp tiêu âm, thảm, rèm cửa đâu, cửa kính cách âm để giảm tiếng ồn từ bên ngoài.
• Dùng gioăng cao su hoặc băng dán cách âm để bịt kín khe cửa và cửa sổ, ngăn âm thanh lọt vào.
• Lắp đặt trần thạch cao giúp hấp thụ âm thanh tốt hơn để giảm tiếng vang trong phòng.

Sử dụng các thiết bị gia dụng tốt

• Trang bị máy lọc không khí và quạt chạy êm để hạn chế tiếng ồn từ động cơ. 
• Chọn các dòng máy giặt, tủ lạnh, điều hoà có công nghệ inverter để giảm tiếng ồn khi hoạt động.
• Dùng các loại cửa kính hai lớp hoặc chân không sẽ cách âm tốt hơn, giúp ngăn tiếng ồn hiệu quả.

Dùng vật che chắn tiếng ồn cá nhân

• Đeo tai nghe chống ồn (Noise-Canceling) giúp giảm tiếng ồn khi làm việc hoặc đang thư giãn.
• Sử dụng nút tai cách âm để giúp ngủ ngon hơn trong môi trường ồn ào.
• Đặt tủ sách trong phòng, làm vách ngăn bằng gỗ hoặc màn chắn âm để giảm tiếng vọng và hấp thụ âm thanh.

Hy vọng bài viết của TKTECH đã giúp bạn biết được dB là gì, cách tính decibel và những lưu ý quan trọng để điều chỉnh cường độ âm thanh một cách hợp lý. Những kiến thức này không chỉ giúp bạn bảo vệ thính giác, mà còn mang lại trải nghiệm âm thanh tốt nhất trong cuộc sống hàng ngày. Hãy luôn chú ý đến cường độ âm thanh của môi trường và điều chỉnh phù hợp để bảo vệ sức khỏe thính giác của bản thân và những người xung quanh.